Trabzon-Erzincan Demiryolu Türkiye`nin Stratejik Projelerindendir

Trabzon Erzincan Demiryolu Projesi ile ilgili, İnşaat Mühendisleri Odası Trabzon Şube Başkanı Mustafa Yaylalı, yazılı bir açıklama yaptı.

Yaylalı'nın yaptığı yazılı açıklama şöyle;Kamuoyunun bilgisi olduğu üzere İnşaat Mühendisleri Odası Trabzon Şubesi yıllardan beri Trabzon – Erzincan Demiryolu Projesi için mücadele vermektedir. Bu çerçevede gelinen aşamayı çok önemsiyoruz. Emeği geçen herkese teşekkür ederiz.

Trabzon, dünya ticaret ağının önemli merkezlerinden olmuştur. Tarihi ipek yolunun en önemli noktalarından biri Trabzon Limanı, özellikle demiryolu – denizyolu kombine taşımacılığı hayata geçtikten sonra, demiryolunun eksikliği nedeni ile önemini yitirmeye başlamıştır. Limanının kapasitesinin düşmesi, Trabzon`un da dünya ticareti üzerindeki önemli nokta olma özelliğini elinden almıştır.

Günümüzde, bahsettiğimiz dünya ticareti çeşitli ulaşım koridorları üzerinden yürümektedir. Dünya bugünlerde ekonomik ve buna bağlı büyük bir ticari savaş içerisindedir. Önümüzdeki 40 yıl içerisinde dünya üretim – tüketim, ekonomik hacim, yük transferi dengesi tamamen yön değiştirecektir. Demiryolu konusunu baştan beri irdelerken her defasında Marmaray Projesinin Çinin en doğusundan Londraya kesintisiz demiryolu ulaşımını sağlaması, Bakü – Tiflis – Kars Demiryolu Projesinin de özellikle Hazar Havzası üretiminin dünyaya aktarılması açısından uluslar arası düzeyde stratejik projelerimiz olduğunu dillendiriyorduk. Bu iki stratejik öneme sahip projenin tamamlanması, dünya ticareti açısından da çok önemli bir aşamanın geçilmesi anlamını taşımaktadır.

Önümüzdeki yıllar için yapılan tüm öngörülerde dünya üretiminin 2060 yılında %46sının sadece Çin ve Hindistan tarafından gerçekleştirileceği belirtilmektedir. Bugün bu iki ülkenin payları toplamı %24 seviyesindedir. Aynı yıl, dünyanın ilk iki en büyük ekonomisinin de bu iki ülke olacağı ifade edilmektedir. Yine aynı yıl Asya beşlisi olarak bilinen Çin, Rusya, Kazakistan, Kırgızistan ve Tacikistanın dünya üretiminin %55`ten fazlasını gerçekleştireceği tahmin edilmektedir. Bu üretim bölgelerindeki ülkeler, hammadde temini, üretim – tüketim hattı açısından alternatif güzergâhlar oluşturmaya çalışmaktadır.

Çinin 2013ten beri üzerinde durduğu "Bir Kuşak Bir Yol" projesi önemli bir ulaşım projesi olarak görülmektedir. 65 ülkeyi ve 4.4 milyar nüfusu ilgilendiren, yıllık 25 trilyon ABD Doları büyüklükteki bir ekonomik bölge oluşturan, Asya, Avrupa, Afrikayı birbirine alternatif ulaşım kanalları ile bağlayan, dünya ekonomisinin bugünkü rakamlarla yüzde 29unu ilgilendiren projeye şu ana kadar ülkemiz dâhil 40 ülke onay verdi. Projenin toplam maliyeti 40 Trilyon USD olarak tahmin edilmektedir. Çinden sonra en uzun güzergâhın geçtiği ülkenin Türkiye olduğu projede 2030a kadar küresel ölçekte toplamda 8 Trilyon USD harcanması planlanıyor. Bahsettiğimiz bu büyüklükteki ticaret yolu Trabzonun 180 km. güneyinden geçmektedir. Bu yolun Karadenize en yakın olduğu yer Erzincan – Trabzon kesimidir (Örnek olarak, hattın Samsuna olan bağlantı mesafesi 410 km.dir).

Türkiyede demiryolu taşımacılığında "Bir Kuşak Bir Yol Projesi"nin yanı sıra; Ekonomik İş Birliği Teşkilatı Koridorları (EİT), Trans Avrupa Demiryolu (TER), Trans Asya Demiryolu (TAR), Trans Avrupa Ağı (TEN-T), Avrupa – Kafkasya – Asya Ulaşım Koridoru (TRACECA), Lapis Lazuli Transit Taşıma Koridoru ve PAN Avrupa Ulaştırma Ağı uluslar arası ulaştırma koridorları ile artış göstermesi beklenmekle birlikte, bu artışla beraber altyapı ve modernizasyon yatırımlarının büyüyeceği öngörülmektedir. Doğu Avrupa, Orta Asya, Orta Doğu ve Kuzey Afrika ülkeleri arasında köprü görevi gören Türkiyenin, bu coğrafi konum avantajını kullanarak Avrasya`da bölgesel lojistik merkez olma hedefi bulunmaktadır. Bu hatların önemli bir bölümü Trabzon ve çevresi ile yakından ilgilidir.

Diğer yandan, demiryollarının mevcut durumda diğer ulaşım modları ile entegrasyonunun etkin bir şekilde sağlanması, Türkiye lojistik sektörünün uluslar arası taşımacılık koridorlarında daha fazla pay almasının önünü açacaktır. Zira Türkiyenin kesintisiz demiryolu ağlarına sahip olması ve birçok stratejik limana (Trabzon Limanı gibi) demiryolu bağlantılarının bulunması, transit yük trafiğinin Türkiye dışındaki alternatif rotalara kaymasının önüne geçecektir. Bu kapsamda yürütülen demiryolu ağının üretim merkezleri, lojistik merkezler ve limanlara bağlanması, yeni hat ve modernizasyon yatırımları gibi projelerle orta – uzun vadede demiryolu taşımacılığımızın ve lojistikte uluslar arası modlar içerisinde payının artması hedeflenmektedir. TCDDnin 2023 hedefleri bu açıdan önem arz etmektedir.

Türkiye 2023 hedefleri dışında bu alanda temelde neler yapmalıdır?

Türkiye, lojistik hedefleri kapsamında somut projeler ortaya koyarak özellikle Asya piyasaları üzerinden projelerin gelişmesine yönelik finansman sağlama yolunu araştırmalıdır.

Asya Altyapı Bankasının kurucu üyesi olan Türkiye, buradan proje finansmanı sağlamak için çalışmalar başlatmalıdır. Bu kurum 2016 yılında Pakistan ve Bangladeşteki proje bileşenlerine 1 milyar USD tutarında kaynak sağlamıştır. Bu kurumdan "Bir Kuşak Bir Yol Projesi"nin geleceği için amaçlar arasında belirtilen halklar arası ilişkilerin geliştirilmesine yönelik olarak özellikle turizm yatırımları üzerinde de çalışılmalıdır.

Trabzon – Erzincan Demiryolu, farklı bir alternatif olan Trabzon – Erzincan – Diyarbakır – Mardin – Basra Körfezi hattının en önemli parçasıdır. GAP Bölgesi ürünlerinin de uluslar arası ticaret hattına ve Karadeniz Havzasına aktarılmasını, ülkemizin geleceğinde etkili olacak olan maden sahalarının işletilmesinden (Gümüşhane ve çevresinde) elde edilecek ürünlerin limana taşınmasını da içeren bu projenin hayata geçmesi için dikkatli ve hızlı davranılmalıdır.

Trabzon`da bu gelişmelere odaklı neler yapmalıyız?

Nasıl Hazırlanmalıyız?

1. Tüm planlama süreçlerimiz yeniden gözden geçirilmelidir. Planlarımızda demiryolu transfer istasyonları, yeterli kapasitede liman veya limanlar, liman gerisi depolama, ihtiyaç duyulacak işleme tesisi, lojistik ve ticarete ait alanlar şimdiden belirlenmelidir. Kent planlarımızın tamamı buna göre düzenlenmelidir.


2. Hava kargo transfer alanları, limanlar, karayolu ve demiryolu bağlantılarının tamamına ait koordinasyonu sağlayacak bir ana plan yapılmalıdır.


3. Proje hayata geçtiğinde uluslar arası bir ticaret merkezi ve bölgemizin tamamına yönelik etkili bir ekonomik alan oluşturmasını beklediğimiz kentimiz Trabzon; havalimanı, Of – Beşikdüzü arası güney çevre yolu ve kent içi ulaşım gibi temel altyapı ihtiyaçları için şimdiden hızla planlama ve uygulama süreçlerini başlatmalıdır.


4. Büyük ticari hacim oluşan kentler, turizm açısından da gerekli altyapı hazırlığını tamamlamış olmalıdır. Mevcut potansiyeller yanında bu projenin hayata geçmesi ile beklediğimiz Avrupa – Asya merkezli turizm yatırımları için gerekli tüm adımlar atılmalıdır.


5. Projenin takibi açısından kurucularından olduğumuz Trabzon – Erzincan Demiryolu Platformu`nun bundan sonraki süreçte de etkili olması gerektiğini düşünüyoruz. Tüm kent bileşenlerimizi platformun çalışmalarına etkili katılım sağlamasını önemli bir ivme unsuru olarak görüyoruz.

İçinde bulunduğumuz ekonomik ortam her ne kadar bazı tedbirlerin alınmasını zorunlu kılsa da vazgeçilmeyeceği belirtilen stratejik projelerden biri olan Trabzon – Erzincan Demiryolu Projesinin uygulama projeleri sürecinin iki yıl süreceği dikkate alınarak, sonrasında şimdiden yatırıma hazırlanılmalıdır. Ekonominin problemlerinin önümüzdeki yıllarda ortadan kalkacağı unutulmadan, içinde bulunduğumuz durum fırsata çevrilmelidir.

Bir görev olarak gördüğümüz ve bugüne kadar ısrarla takipçisi olduğumuz Trabzon – Erzincan Demiryolu Projesinde bundan sonra da gereken ne ise yapacağımızın bilinmesini istiyoruz. Bundan yıllar önce bir hayal ile takibe başladığımız ve gerekliliğini her platformda anlattığımız proje Trabzon`un gelecek tasavvurunda dünya ölçeğinde etkili bir alan açacaktır. Ülkelerin yanında kentlerin yarışacağı geleceğin dünyasında farkımızı ortaya koymalı, fırsatları doğru şekilde değerlendirmeliyiz. Buna hazır mıyız?