İstanbul Büyükşehir Belediye (İBB) Başkanı Mevlüt Uysal, yerel seçimler yaklaşırken, toplu ulaşımda en iyi çözüm olan metro hatlarıyla ilgili son durum tablosunu ekibiyle birlikte gözden geçirdi:
- Mevcut raylı sistem hatları: 170 kilometre
Yapımı devam edenler: 284.7 kilometre (İBB: 12 hat-140.9 kilometre, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı-UBAK: 5 hat, 143.8 kilometre)
2018’de açılacaklar (Marmaray, banliyö, UBAK): 63 kilometre
2018 sonu ulaşılacak uzunluk: 233 kilometre
2023’e kadar yapımı sürenler bitince: 454.7 kilometre
Metro inşaatı temposuna dikkat etti:
- Şu anda yer altında 118 şantiyede 3 vardiyada 25 bin kişi çalışıyor.
Bu noktada İstanbul’un günlük toplu ulaşım yolcusu sayısını masaya koydu:
- 13.5 milyon kişi... Bu, yılda 5 milyar şehiriçi yolcu anlamına geliyor.
Ardından İstanbul’da olması gereken raylı sistem uzunluğunun altını çizdi:
- Raylı sistem hattının 1100 kilometreye ulaşması gerekiyor. Bu düzeye ulaştığında yılda 3 milyar kişi raylı sistem toplu taşımayı kullanabilir hale gelecek.
3 milyar yolcuyu dikkate alarak hesaba başladı:
- Yolcu başına 50 cent gelir düşünsek, 1.5 milyar dolar eder. Bunun 500 milyon doları işletmeye gitse, geriye 1 milyar dolar kalır.
İstanbul’un şu anda dünyada metro inşaatının en yoğun sürdüğü kent olduğunu vurguladı:
- Buna rağmen 2023’te ulaşacağımız raylı sistem uzunluğu 454.7 kilometre. 1100 kilometreye ulaşmak zaman alacak. Bunu hızlandıracak bir formül bulmamız gerekiyor.
Ekibindeki uzmanlar ilk akla gelen formülü gündeme getirdi:
- “Yap-İşlet-Devret” modeliyle özel sektörü metro işinde de devreye sokalım. Finansman ve inşaat hızını çözeriz.
Uysal, Osmangazi ve Yavuz Sultan Selim Köprüsü ile Avrasya Tüneli için yükselen eleştirileri anımsattı:
- Yolcu garantisi verince eleştirilere maruz kalırız.
Derken bir başka formül ortaya çıktı:
- Metro için, “yap-kirala-devret” yöntemini düşünsek. Yani, İBB özel sektörün yapacağı metro hattının kiracısı olacak. Kiracılık 22-25 yıl sürecek. İşletmeyi İBB yapınca bilet
fiyatı tartışması yaşanmaz.
Formülün avantajları üzerinde duruldu:
- Projeyi ihaleyi kazanacak firma hazırlayacak. Finansmanı o firma bulacak. Bir an önce kira gelirine kavuşmak için inşaatı 6 yıl yerine 3 yılda bitirebilecek. Bakım-onarım sorumluluğu o firmada olacak. Böylece, yapım aşamasında işine özen göstermesi sağlanacak. Bu formülle yapım maliyeti yüzde 20-25 düşebilecek.
Metroda “yap-kirala-devret” modelinin dünyadaki örnekleri incelenip, ilk ihaleler için iki güzergah belirlendi:
- Yenikapı-Beylikdüzü (34 kilometre), Vezneciler-Arnavutköy (32 kilometre).
Uysal, söz konusu iki hat için dosyaları hazırlatıp ilgili bakanlıklar ile Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a sundu:
- “Yap-kirala-devret” formülü kabul görürse, ihaleye çıkmak için düğmeye basabilecek durumdayız.
Toplu ulaşımda 1100 kilometrelik raylı sisteme daha hızlı ulaşma formülü 31 Mart 2019’da sandıkta etkisini gösterir mi?
ARAÇ BAŞINA 1 LİRA TÜNELİN MALİYETİNİ 7 YILDA ÇIKARABİLİYOR
İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Mevlüt Uysal, kentteki şehir içi karayolu tünellerinin trafik sorunu açısından önemli çözüm yollarından biri olduğunu belirtti:
- İstanbul’da şehir içi tünellerinin toplam uzunluğu 17 kilometre.
Söz konusu tünellerin ücretsiz olduğunu anımsattı:
- Araç başına 1 lira istesek, tünelin maliyeti 7 yılda çıkabilir.
İstanbul’da 160 kilometre daha tünele ihtiyaç olduğunun altını çizdi:
- Tünellerden araç başına 3 lira alsak, normal yolda trafik tıkalı ise vatandaş,“Girmem” der mi? Bence demez.
Metro için gündeme gelen formüle işaret etti:
- “Yap-kirala-devret” formülü tünel yapımını hızlandırmak için de kullanılabilir.
Akla hemen şu soru geldi:
- Bundan sonra yapılacak tüneller ücretli olursa, İstanbullu tepki göstermez mi?
Şehir içinde 160 kilometre tünelin yapımını hızlandıracak “yap
Kaynak: Hürriyet / Vahap Munyar
