Tarihte Bugün : Birinci Anafartalar Muharebesi Başladı

9 Ağustos, Miladi takvime göre yılın 221. (artık yıllarda 222.) günüdür. Yıl sonuna kadar kalan gün sayısı 144.

Demiryolu

• 9 Ağustos 1909 Tatil-i Eşgal Kanunu yayımlandı. (Grev Kanunu)

Olaylar

• 378 – Hadrianapolis Muharebesi: Doğu Roma İmparatoru Valens, Vizigotlar’a yenildi; müstahkem Konstantinopolis (İstanbul) ve Andrinopolis (Edirne) haricinde tüm Trakya yağmalandı.
• 1173 – Yapımı iki asır sürecek olan Pisa Kulesi’nin inşası başladı.
• 1554 – Osmanlı ve Portekiz arasında Hürmüz Deniz Muharebesi gerçekleşti.
• 1578 – Osmanlı Devleti ile Safevi kuvvetleri arasında Çıldır Muharebesi gerçekleşti.
• 1805 – Avusturya İmparatorluğu, Birleşik Krallık, İsveç, Rus İmparatorluğu ve Napoli Krallığı, Napolyon’a karşı ittifak oluşturdular.
• 1814 – Wetumpka yakınlarında Fort Jackson Antlaşması imzalandı.
• 1842 – Webster Ashburton Antlaşması ile Kanada-ABD sınırı belirlendi.
• 1892 – Thomas Edison, iki yönlü telgrafın patentini aldı.
• 1902 – VII. Edward, Birleşik Krallık Kralı olarak taç giydi.
• 1912 – Tekirdağ ilinin Mürefte beldesinde 7,3 M_S büyüklüğünde deprem meydana geldi.
• 1915 – Birinci Anafartalar Muharebesi başladı.
• 1928 – Türkiye’de Arap alfabesi yerine Latin alfabesinin benimsendiği Harf Devrimi: Atatürk, harfleri Cumhuriyet Halk Partisi’nin Gülhane’deki galasına katılanlara tanıttı. Sonraki süreçte yeni alfabe yasal olarak kabul edildi ve yaygınlaştırılmaya başlandı.
• 1936 – 1936 Yaz Olimpiyatları: Jesse Owens dördüncü altın madalyasını kazandı.
• 1942 – Dimitri Şostakoviç’in Leningrad Senfonisi, Alman kuşatması altındaki Leningrad’da ilk kez seslendirildi.
• 1942 – Mahatma Gandhi, İngiliz birlikleri tarafından Bombay’da tutuklandı.
• 1945 – Amerika Birleşik Devletleri, Japonya’nın Nagazaki şehrine atom bombası attı: yaklaşık 70.000 kişi o anda öldü.
• 1949 – Türkiye, Avrupa Konseyi üyesi oldu.
• 1951 – Ücretli Hafta Tatili Kanunu yürürlüğe girdi. İşçilerin resmi tatil günleriyle hafta tatilinde çalıştıkları yerlerden yarım yevmiye almaları karara bağlandı.
• 1954 – Türkiye, Yunanistan ve Yugoslavya arasında, 28 Şubat 1953 tarihinde imzalanan Balkan Paktı’nın devamı niteliğinde, Bled şehrinde ittifak antlaşması imzalandı.
• 1965 – Singapur, Malezya’dan ayrılarak bağımsızlığını kazandı.
• 1969 – Charles Manson liderliğindeki bir kült grup üyeleri, Roman Polanski’nin hamile eşi Sharon Tate, Abigail Folger, Polonyalı oyuncu Wojciech Frykowski, erkek kuaförü Jay Sebring ve lise mezunu bir genç Steven Parent’i Los Angeles’ta öldürdüler.
• 1973 – Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın genelgesiyle, dolar alımı kısıtlandı ve İstanbul’da bankaların 200 dolardan fazlasını bozmayacakları açıklandı.
• 1974 – Watergate skandalının sonucu olarak, istifa eden Richard Nixon’ın yerine Başkan Yardımcısı Gerald Ford ABD Başkanı oldu.
• 1992 – Barselona’da düzenlenen 25. Olimpiyat Oyunları sona erdi.
• 1994 – Aydın Doğan, Hürriyet grubunu satın aldı.
• 1996 – Boris Yeltsin yemin ederek, Rusya Federasyonu Başkanı olarak ikinci dönemine başladı.
• 1999 – Rusya Devlet Başkanı Boris Yeltsin, Başbakan Sergei Stepashin’i azletti.
• 2007 – Köksal Toptan, 535 geçerli oyun 450’sini alarak TBMM başkanı seçildi.

Doğumlar 

• 1631 – John Dryden, İngiliz yazar (ö. 1700)
• 1776 – Amedeo Avogadro, İtalyan kimyager ve bilim adamı (ö. 1856)
• 1819 – William Thomas Green Morton, Amerikalı tıp insanı (ö. 1868)
• 1843 – Adolf Mayer, Alman ziraat kimyageri (ö. 1942)
• 1864 – Roman Dmowski, Polonyalı devlet adamı (ö. 1939)
• 1869 – Willi Bang-Kaup, Alman Türkolog (ö. 1934)
• 1871 – Leonid Andreyev, Rus dışavurumcu yazar (ö. 1919)
• 1878 – Paul Renner, Alman grafik tasarımcısı ve eğitmen (ö. 1956)
• 1881 – Ebül’ulâ Mardin, Türk hukukçu, akademisyen ve siyasetçi (ö. 1957)
• 1887 – Hans Oster, Alman asker ve Nazi Almanyası’nda Wehrmacht generali (ö. 1945)
• 1896 – Jean Piaget, İsviçreli psikolog (ö. 1980)
• 1900 – Boris Bajanov, Sovyet siyasetçi, Sovyetler Birliği Komünist Partisi Politbürosu sekreteri ve 1923-1925 yılları arasında Josef Stalin’in sekreteri (ö. 1982)
• 1901 – Felix Hurdes, Avusturyalı avukat ve siyasetçi (ö. 1974)
• 1906 – Robert Surtees, Amerikalı görüntü yönetmeni (ö. 1985)
• 1911 – William Alfred Fowler, Amerikalı astrofizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi (ö. 1995)
• 1914 – Joe Mercer, İngiliz futbolcu ve teknik direktör (ö. 1990)
• 1914 – Tove Jansson, Fin yazar, ressam ve karikatürist (ö. 2001)
• 1918 – Robert Aldrich, Amerikalı sinema yönetmeni (ö. 1983)
• 1919 – Joop den Uyl, Hollandalı siyasetçi ve Başbakan (ö. 1987)
• 1920 – Willi Heinrich, Alman yazar (ö. 2005)
• 1922 – Philip Larkin, İngiliz şair ve yazar (ö. 1985)
• 1922 – Taro Kagawa, Japon futbolcu (ö. 1990)
• 1924 – Marta Becket, Amerikalı dansçı, koreograf ve ressam (ö. 2017)
• 1927 – Marvin Minsky, Amerikalı bilim insanı (ö. 2016)
• 1927 – Robert Shaw, İngiliz oyuncu ve yazar (ö. 1978)
• 1928 – Bob Cousy, Amerikalı basketbolcu ve NBA oyuncusu
• 1929 – Abdi İpekçi, Türk yazar ve gazeteci (ö. 1979)
• 1929 – Jean Le Garrec, Fransız siyasetçi
• 1930 – Jacques Parizeau, Kanadalı ekonomist ve siyasetçi (ö. 2015)
• 1930 – Süreyya Duru, Türk film yönetmeni ve yapımcı (ö. 1988)
• 1931 – Mário Zagallo, Brezilyalı futbolcu ve teknik direktör
• 1931 – Nigel Sims, İngiliz futbolcu (ö. 2018)
• 1935 – Željko Matuš, Yugoslav futbolcu
• 1937 – Füruzan, İranlı oyuncu (ö. 2016)
• 1938 – Otto Rehhagel, Alman futbolcu ve teknik direktör
• 1938 – Rod Laver, Avustralyalı tenisçi
• 1939 – Bulle Ogier, Fransız oyuncu
• 1939 – Romano Prodi, İtalyan siyasetçi ve İtalya Başbakanı
• 1941 – Yener Ünlüer, Türk bürokrat
• 1942 – Erman Şener, Türk sinema eleştirmeni, gazeteci, senaryo ve kitap yazarı (ö. 2002)
• 1943 – Ken Norton, Amerikalı boksör (ö. 2013)
• 1944 – Andrzej Przybielski, Polonyalı müzisyen (ö. 2011)
• 1944 – George Armstrong, İngiliz futbolcu (ö. 2000)
• 1944 – Nevra Serezli, Türk oyuncu ve seslendirme sanatçısı
• 1944 – Sam Elliott, Amerikalı oyuncu
• 1946 – Issa Hayatou, Kamerunlu atlet, profesyonel basketbolcu ve spor yöneticisi
• 1947 – Roy Hodgson, İngiliz futbolcu ve teknik direktör
• 1951 – Memet Baydur, Türk oyun yazarı (ö. 2001)
• 1952 – Rui Jordão, Portekizli futbolcu (ö. 2019)
• 1953 – Jean Tirole, Fransız iktisat profesörü
• 1953 – Mustafa Öztürk, Türk siyasetçi
• 1954 – Olga Knyazeva, Rus eskrimci (ö. 2015)
• 1954 – Pierre Mongin, Fransız bürokrat
• 1957 – Melanie Griffith, Amerikalı aktris
• 1958 – Muazzez Ersoy, Türk ses sanatçısı
• 1958 – Per Herrey, İsveçli müzisyen
• 1960 – Gian Nicola Berti, İtalyan siyasetçi
• 1960 – Yasushi Yoshida, Japon futbolcu
• 1961 – John Key, Yeni Zelandalı siyasetçi
• 1961 – Nur Bekri, Çinli siyasetçi
• 1963 – Alain Menu, İsviçreli yarışçı
• 1963 – Jay Leggett, Amerikalı komedyen ve oyuncu (ö. 2013)
• 1963 – Whitney Houston, Amerikalı ses sanatçısı (ö. 2012)
• 1964 – Dumitru Stângaciu, Rumen futbolcu ve teknik direktör
• 1968 – Eric Bana, Avustralyalı oyuncu
• 1968 – Gillian Anderson, Amerikalı oyuncu
• 1968 – Nariyasu Yasuhara, Japon futbolcu
• 1970 – Serhiy Bezhenar, Ukraynalı futbolcu
• 1970 – William L. Calhoun Jr., Amerikalı müzisyen
• 1971 – Junji Goto, Japon futbolcu
• 1973 – Filippo Inzaghi, İtalyan futbolcu
• 1973 – Hideki Tsukamoto, Japon futbolcu
• 1973 – Kevin McKidd, İskoç oyuncu
• 1973 – Oleksandr Ponomaryov, Ukraynalı şarkıcı
• 1974 – Derek Fisher, Amerikalı basketbolcu
• 1975 – Rodrigo Mendes, Brezilyalı futbolcu
• 1976 – Audrey Tautou, Fransız oyuncu
• 1976 – Jessica Capshaw, Amerikalı aktris
• 1976 – Oylum Talu, Türk televizyoncu ve sunucu
• 1977 – Ravşan İrmatov, Özbek futbol hakemi
• 1977 – Ryo Sakai, Japon futbolcu
• 1978 – Senan Kara, Türk oyuncu
• 1978 – Vančo Trajanov, Makedon futbolcu
• 1978 – Wesley Sonck, Belçikalı futbolcu
• 1981 – Azar Karadaş, Norveçli futbolcu
• 1981 – Roland Linz, Avusturyalı futbolcu
• 1982 – Jes Macallan, Amerikalı oyuncu
• 1982 – Joel Anthony, Amerikalı basketbolcu
• 1982 – Kate Siegel, Amerikalı oyuncu ve senarist
• 1982 – Takuto Hayashi, Japon futbolcu
• 1982 – Tülin Altıntaş, Türk voleybolcu
• 1982 – Tyson Gay, Amerikalı atlet
• 1983 – Ashley Johnson, Amerikalı oyuncu ve seslendirme sanatçısı
• 1984 – Gaizka Toquero, İspanyol futbolcu
• 1984 – Pierre Perrier, Fransız aktör
• 1984 – Yushi Ito, Japon futbolcu
• 1985 – Anna Kendrick, Amerikalı sinema ve tiyatro oyuncusu
• 1985 – Filipe Luís, Brezilyalı futbolcu
• 1985 – Hideki Okochi, Japon futbolcu
• 1986 – Alejandro Faurlín, Arjantinli futbolcu
• 1986 – José Manuel Casado, İspanyol futbolcu
• 1986 – Taner Ölmez, Türk oyuncu
• 1987 – Alper Balaban, Türk futbolcu (ö. 2010)
• 1987 – Ferhat Çulcuoğlu, Türk futbolcu
• 1988 – Willian Borges da Silva, Brezilyalı futbolcu
• 1989 – Guido Marilungo, İtalyan futbolcu
• 1989 – Hansell Araúz, Kosta Rikalı futbolcu
• 1989 – Stefano Okaka, İtalyan futbolcu
• 1989 – Yorgo Sarris, Yunan futbolcu
• 1990 – Adelaide Kane, Avustralyalı oyuncu
• 1990 – Ahmed Süfyan, Katarlı futbolcu
• 1990 – Bill Skarsgård, İsveçli oyuncu
• 1990 – Caio Canedo Corrêa, Brezilyalı futbolcu
• 1990 – İshak Doğan, Türk futbolcu
• 1990 – Sebastián Ubilla, Şilili futbolcu
• 1991 – Alexa Bliss, Amerikalı profesyonel güreşçi
• 1991 – Furkan Aldemir, Türk basketbolcu
• 1992 – Burkely Duffield, Kanadalı aktör
• 1993 – Ali Yasin, Iraklı futbolcu
• 1993 – Kenneth Houdret, Belçikalı futbolcu
• 1993 – Rydel Lynch, Amerikalı şarkıcı ve dansçı
• 1994 – Alexander Djiku, Fransız futbolcu
• 1994 – Jonathan Espericueta, Meksikalı futbolcu

Ölümler 

• 378 – Valens, Roma imparatoru (d. 328)
• 803 – İrini (Atinalı İrini), Bizans İmparatoriçesi (d. 752)
• 833 – Memun, Abbasi Halifesi (d. 786)
• 1107 – Horikawa, Japonya’nın geleneksel veraset düzenine göre 73. imparatorudur (d. 1079)
• 1173 – Necmeddin Eyyub, Eyyubi Hükümdarı (d. ?)
• 1516 – Hieronymus Bosch, Hollandalı ressam (d. 1450)
• 1523 – Ulrich von Hutten, Alman düşünür ve şair (d. 1488)
• 1647 – Zygmunt Kazimierz, Polonyalı Prens (d. 1640)
• 1857 – Carl Czerny, Avusturyalı piyanist, besteci ve müzik öğretmeni (d. 1791)
• 1890 – Viktor Janka von Bulcs, Macar botanikçidir (d. 1837)
• 1899 – Edward Frankland, İngiliz kimyager ve akademisyen (d. 1825)
• 1910 – Huo Yuanjia, Bir Çin savaş sanatçısıydı (d. 1868)
• 1919 – Ernst Haeckel, Alman zoolog (evrim teorisinin savunucularından ve evrime ilişkin yeni kuramların kurucusu) (d. 1834)
• 1919 – Ruggero Leoncavallo, İtalyan besteci (Pagliacci operası) (d. 1857)
• 1927 – Kral Sisowath, Kamboçya Kralı (d. 1840)
• 1938 – Leo Frobenius, Alman etnolog (d. 1873)
• 1942 – Edith Stein, Alman filozof ve rahibe (d. 1891)
• 1943 – Chaim Soutine, Rus dışavurumcu ressam (d. 1893)
• 1947 – Reginald Innes Pocock, Britanyalı zoolog (d. 1863)
• 1949 – Edward Thorndike, Amerikalı psikolog (d. 1874)
• 1954 – Mehmet Münir Çağıl, Türk siyasetçi ve hukukçu (d. 1870)
• 1957 – Carl Clauberg, Alman tıp doktoru (Nazi Almanyası’nda Toplama kamplarında insanları kobay olarak kullanan) (d. 1898)
• 1962 – Hermann Hesse, Alman yazar ve Nobel Edebiyat Ödülü sahibi (d. 1877)
• 1966 – Giorgi Leonidze, Gürcü şair ve yazar (d. 1899)
• 1967 – Joe Orton, İngiliz oyun yazarı, yazar ve günlük yazarıydı (d. 1933)
• 1969 – Cecil Frank Powell, İngiliz fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi (d. 1903)
• 1969 – Sharon Tate, Amerikalı sinema oyuncusu (cinayet) (d. 1943)
• 1971 – Mehmet Aslan, Türk siyasetçi (d. 1928)
• 1972 – Muammer Çavuşoğlu, Türk siyasetçi (d. 1903)
• 1972 – Sıddık Sami Onar, Türk hukuk profesörü (d. 1897)
• 1973 – Georges Duthuit, Fransız sanat eleştirmeni ve yazar (d. 1891)
• 1973 – Christian Arhoff, Danimarkalı sahne ve sinema oyuncusu (d. 1893)
• 1974 – Aliye Berger, Türk gravür sanatçısı ve ressam (d. 1903)
• 1975 – Dmitri Şostakoviç, Rus besteci (d. 1906)
• 1978 – James Gould Cozzens, Amerikalı yazar (d. 1903)
• 1986 – Mehmet Özdemir, Türk siyasetçi (d. 1913)
• 1990 – Joe Mercer, İngiliz futbolcu ve teknik direktör (d. 1914)
• 1992 – Aytekin Kotil, Türk siyasetçi ve İstanbul Belediye Başkanlarından (d. 1934)
• 1994 – Aykut Sporel, Türk radyo programcısı ve Türkiye radyolarının ilk disk cokeylerinden (d. 1935)
• 1995 – Jerry Garcia, Amerikalı müzisyen (Grateful Dead) (d. 1942)
• 1996 – Frank Whittle, İngiliz ordu mühendisi ve jet motorunun mucidi (d. 1907)
• 2000 – John Harsanyi, Amerikalı ekonomist (d. 1920)
• 2003 – Ray Harford, İngiliz futbolcu ve teknik direktördür (d. 1945)
• 2003 – Gregory Hines, Amerikalı oyuncu ve dansçı (d. 1946)
• 2003 – Jacques Deray, Fransız film yönetmeni (d. 1929)
• 2004 – Robert Lecourt, Fransız siyasetçi ve hukukçu (d. 1908)
• 2005 – Colette Besson, Fransız atlet (d. 1946)
• 2005 – Coşkun Ertepınar, Türk şair ve eğitimci (d. 1914)
• 2005 – Marco Cavagna, İtalyan astronom (d. 1958)
• 2005 – Matthew McGrory, Amerikalı aktör (d. 1973)
• 2006 – James Van Allen, Amerikalı bilim insanı (d. 1914)
• 2007 – Ulrich Plenzdorf, Alman yazar (d. 1934)
• 2008 – Ahmet Sezgin, Türk ses sanatçısı (d. 1936)
• 2008 – Bernie Mac, Amerikalı oyuncu (d. 1957)
• 2008 – Mahmut Derviş, Filistinli şair (d. 1942)
• 2011 – Roberto Busa, İtalyan Cizvit, teolog vedilbilimci (d. 1913)
• 2012 – Erol Togay, Türk futbolcu (d. 1950)
• 2013 – Haji, Kanadalı oyuncu ve dansçı (d. 1946)
• 2014 – Andrey Bal, Ukraynalı futbolcu ve antrenör (d. 1958)
• 2014 – Michael Brown, Amerikalı genç (d. 1996)
• 2014 – J. E. Freeman, Amerikalı bir oyuncu (d. 1946)
• 2014 – Charles Keating, İngiliz oyuncu (d. 1941)
• 2014 – Ed Nelson, Amerikalı oyuncu (d. 1928)
• 2015 – Frank Gifford, Eski Amerikan Futbolu oyuncusu ve televizyon sunucusu (d. 1930)
• 2015 – John Henry Holland, Birleşik Amerikalı bilim adamıdır (d. 1929)
• 2015 – Fikret Otyam, Türk ressam, gazeteci ve yazar (d. 1926)
• 2015 – Mustafa Kayabek, Türk şair ve yazar (d. 1931)
• 2016 – Barry Jenner, Amerikalı oyuncudur (d. 1941)
• 2017 – Beethoven Javier, Uruguaylı eski millî futbolcu ve teknik direktördür (d. 1947)
• 2017 – Johno Johnson, Avustralyalı siyasetçidir (d. 1930)
• 2017 – Malle Leis, Estonyalı ressam ve grafik sanatçısıdır (d. 1940)
• 2017 – Marián Varga, Slovak müzisyen, besteci ve orgcu (d. 1947)
• 2017 – Peter Weibel, Alman bisiklet yarışçısıdır (d. 1950)
• 2018 – Tamara Degtyaryova, Sovyet-Rus kadın tiyatro, sinema ve dizi oyuncusudur (d. 1944)
• 2018 – Mehrdad Pahlbod, Eski İranlı siyasetçi ve bakandır (d. 1917)
• 2019 – Fahrudin Jusufi, Yugoslav eski millî futbolcudur (d. 1939)
• 2020 – Alauddin Ali, Bangladeşli film müziği bestecisi ve sanat yönetmeniydi (d. 1952)
• 2020 – Fips Asmussen, Alman komedyen ve oyuncu (d. 1938)
• 2020 – Martin Birch, Britanyalı müzik yapımcısı ve ses mühendisi (d. 1948)
• 2020 – Anna Maria Bottini, İtalyan aktris (d. 1916)
• 2020 – Kamala, Amerikalı profesyonel güreşçi (d. 1950)
• 2020 – Emre Gönlüşen, Türk spor spikeri (d. 1978)
• 2020 – Kemal Özçelik, Türk binici (d. 1922)
• 2020 – Franca Valeri, İtalyan aktris (d. 1920)