Tarihte Bugün : Türkiye’de Demokrat Parti Kapatıldı

29 Eylül, Miladi takvime göre yılın 272. (artık yıllarda 273.) günüdür. Yıl sonuna kadar kalan gün sayısı 93.

Demiryolu

• 29 Eylül 1848 Pave adlı bir İngiliz Calais’den başlayıp İstanbul ve Basra üzerinden Hindistan’a uzanacak dev bir demiryolu projesini ortaya attı. Pave hattının daha sonra Pekin’e uzatılmasını da düşünüyordu.
• 1885 – Dünyanın ilk elektrikli tramvay hattı, Birleşik Krallık’nın Londra kentinde faaliyete geçti.

Olaylar 

• 1227 – Kutsal Roma imparatoru II. Friedrich, Papa IX. Gregorius tarafından aforoz edildi.
• 1555 – Damat Rüstem Paşa, ikinci kez Osmanlı Sadrazamı oldu.
• 1808 – Sened-i İttifak imzalandı.
• 1911 – İtalya Krallığı, Osmanlı İmparatorluğu’na savaş ilan etti ve Trablusgarp Savaşı başladı.
• 1913 – II. Balkan Savaşı sonunda Osmanlı ile Bulgaristan Krallığı arasında İstanbul Antlaşması imzalandı.
• 1918 – Bulgaristan Krallığı, Selanik Ateşkes Antlaşması’nı imzalayarak I. Dünya Savaşı’ndan çekildi.
• 1920 – Kazım Karabekir komutasındaki Osmanlı Ordusu, Ermenistan ile yaptığı savaş sonucunda Sarıkamış’ı ele geçirdi.
• 1923 – Birleşik Krallık Filistin Mandası oluşturuldu.
• 1933 – Komünist Enternasyonal Genel Sekreteri Georgi Dimitrov’un suçlandığı Reichstag Yangını soruşturmasında, diğer sanık Marinus van der Lubbe yangını çıkardığını itiraf etti.
• 1937 – Çin Cumhuriyeti’nde Japon tehdidine karşı milliyetçi general Çan Kay Şek ile komünist önder Mao Zedong birlikte davranma kararı aldı.
• 1938 – Fransa, İtalya Krallığı ve Birleşik Krallık, Münih Antlaşması’nı imzalayarak Nazi Almanyası’nın Çekoslovakya’nın Südet bölgesini işgal etmesini kabul etti.
• 1941 – Kiev’de Nazilerin gerçekleştirdiği Babi Yar Katliamı başladı. İki günde 33771 Yahudi öldürüldü.
• 1960 – Türkiye’de Demokrat Parti kapatıldı.
• 1971 – Umman, Arap Birliği’ne katıldı.
• 1991 – Haiti’de askerî darbe gerçekleşti.
• 1992 – PKK, Hakkâri-Şemdinli’deki Jandarma Taburu’na saldırdı. 2’si astsubay 23 asker ile 5 korucu hayatını yitirdi. Saldırıdan sonra başlayan operasyonlarda 58 PKK mensubu öldürüldü.
• 1994 – Türkiye Adalet eski Bakanı ANAP’lı Mehmet Topaç, Ankara’daki bürosunda, Dev-Sol örgütü üyesi oldukları iddia edilen 4 kişinin silâhlı saldırısı sonucu öldü.
• 2008 – Lehman Brothers gibi önemli şirketlerin iflaslarının ardından Dow Jones endeksi 777.68 puan birden düşerek bir günde en büyük düşüşü yaşadı.

Doğumlar 

• MÖ 106 – Gnaeus Pompeius Magnus, Romalı general ve politik lider (ö. MÖ 48)
• 1509 – Miguel Servet, İspanyol ilâhiyatçı, hekim, haritacı ve hümanist (ö. 1553)
• 1518 – Tintoretto, Venedikli ressam (ö. 1594)
• 1547 – Miguel de Cervantes, İspanyol yazar (ö. 1616)
• 1571 – Caravaggio, İtalyan ressam (ö. 1610)
• 1703 – François Boucher, Fransız ressam ve Rokoko akımının önemli bir temsilcisi (ö. 1770)
• 1758 – Horatio Nelson, İngiliz amiral (ö. 1805)
• 1761 – Michael Francis Egan, İrlanda kökenli Amerikalı Piskopos (ö. 1814)
• 1786 – Guadalupe Victoria, Meksikalı siyasetçi, asker ve avukat (ö. 1843)
• 1804 – Sadık Paşa, Polonya asıllı Türk asker (Polonezköy’ün Polonyalı kurucularından) (ö. 1886)
• 1810 – Elizabeth Gaskell, İngiliz romancı (ö. 1865)
• 1812 – Eudoxiu Hurmuzache, Rumen tarihçi, politikacı ve yazar (ö. 1874)
• 1815 – Andreas Achenbach, Alman manzara ressamı (ö. 1910)
• 1864 – Miguel de Unamuno, İspanyol düşünür ve yazar (ö. 1936)
• 1882 – Nuri Conker, Türk asker ve siyasetçi (ö. 1937)
• 1883 – Celal Sahir Erozan, Türk şair (ö. 1935)
• 1901 – Enrico Fermi, Amerikalı nükleer fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi (ö. 1954)
• 1904 – Greer Garson, İngiliz oyuncu ve Oscar ödülü sahibi (ö. 1996)
• 1912 – Michelangelo Antonioni, İtalyan yönetmen (ö. 2007)
• 1913 – Silvio Piola, İtalyan futbolcu (ö. 1996)
• 1913 – Stanley Kramer, Amerikalı yönetmen ve film yapımcısı (ö. 2001)
• 1913 – Trevor Howard, İngiliz aktör (ö. 1988)
• 1916 – İsmet Kür, Türk öğretmen ve yazar (ö. 2013)
• 1916 – Peter Finch, Birleşik Krallık doğumlu Avustralyalı aktör ve Oscar ödülü sahibi (ö. 1977)
• 1920 – Peter Dennis Mitchell, İngiliz biyokimyacı ve Nobel Kimya Ödülü sahibi (ö. 1992)
• 1922 – Lizabeth Scott, Amerikalı oyuncu (ö. 2015)
• 1924 – Şükrü Elekdağ, Türk diplomat ve siyasetçi
• 1930 – Colin Dexter, İngiliz romancıdır (ö. 2017)
• 1931 – James Cronin, Amerikalı nükleer fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi (ö. 2016)
• 1931 – Anita Ekberg, İsveçli aktris (ö. 2015)
• 1932 – Robert Benton, Amerikalı senarist ve yönetmen
• 1932 – Rainer Weiss, Amerikalı fizikçi ve akademisyen
• 1933 – Samora Machel, Mozambikli askeri komutan, devrimci ve siyasetçi (ö. 1986)
• 1935 – Jerry Lee Lewis, Amerikalı rock and roll ve country müzik şarkıcı-söz yazarı ve piyanist
• 1936 – Silvio Berlusconi, İtalyan siyasetçi ve Başbakan
• 1936 – Bilal İnci, Türk oyuncu (ö. 2005)
• 1938 – Wim Kok, Hollandalı siyasetçi (ö. 2018)
• 1939 – Fikret Abdić, Boşnak devlet adamı
• 1939 – Rhodri Morgan, Galli siyasetçi ve devlet adamı (ö. 2017)
• 1942 – Felice Gimondi, Eski İtalyan bisiklet yarışçısı (ö. 2019)
• 1942 – Ian McShane, İngiliz asıllı komedyen ve oyuncu
• 1942 – Bill Nelson, Amerikalı avukat, politikacı ve NASA’nın 14. başkanı
• 1943 – Wolfgang Overath, Alman eski millî futbolcudur
• 1943 – Lech Walesa, Polonya dayanışma hareketi (Solidarność) lideri ve Cumhurbaşkanı
• 1943 – Muhammed Hatemi, İranlı siyasetçi ve İran İslam Cumhuriyeti’nin 5. Cumhurbaşkanı
• 1948 – Theo Jörgensmann, Alman müzisyen
• 1949 – Yorgo Dalaras, Yunan şarkıcı
• 1950 – Christian Vigouroux, Fransız bürokrat
• 1950 – Şerif Benekçi, Türk yazar (ö. 2008)
• 1951 – Michelle Bachelet, Şilili politikacı ve Devlet Başkanı
• 1951 – Pier Luigi Bersani, İtalyan siyasetçi ve eski bakan
• 1955 – Gwen Ifill, Amerikalı gazeteci, yazar ve Tv sunucusu (ö. 2016)
• 1956 – Sebastian Coe, İngiliz siyasetçi ve Olimpiyat madalyalı eski atlet
• 1961 – Julia Gillard, Avustralya’nın ilk kadın başbakanıdır
• 1969 – Erika Eleniak, Amerikalı bir Playboy Güzeli ve oyuncu
• 1970 – Yoshihiro Tajiri, Japon profesyonel güreşçi
• 1970 – Natasha Gregson Wagner, Amerikalı kadın tiyatro, sinema ve dizi oyuncusudur
• 1971 – Sibel Tüzün, Türk şarkıcı
• 1973 – Doğan Duru, Türk müzisyen ve Redd grubunun solisti, besteci ve söz yazarı
• 1973 – Güneş Duru, Türk müzisyen ve Redd grubunun gitaristi, arkeolog ve besteci
• 1975 – Albert Celades, İspanyol millî futbolcu ve teknik direktör
• 1976 – Kelvin Davis, İngiliz futbolcudur
• 1976 – Andriy Şevçenko, Ukraynalı millî futbolcu
• 1979 – Orhan Ak, Türk futbolcu
• 1979 – Berke Üzrek, Türk tiyatro ve sinema oyuncusu
• 1979 – Artika Sari Devi, Endonezyalı manken ve oyuncu
• 1980 – Zachary Levi, Amerikalı oyuncu, dizi oyuncusudur
• 1981 – Şahin Irmak, Türk oyuncu
• 1982 – Mert Öcal, Türk manken ve oyuncu
• 1984 – Per Mertesacker, Alman futbolcu
• 1985 – Niklas Moisander, Fin millî futbolcudur
• 1985 – Dani Pedrosa, İspanyol motosiklet sürücüsü
• 1988 – Kevin Durant, Amerikalı basketbolcu ve NBA oyuncusu
• 1989 – Yevhen Konoplianka, Ukraynalı millî futbolcudur
• 1989 – Andrea Poli, İtalyan futbolcudur
• 1991 – Adem Ljajić, Sırp futbolcudur
• 1993 – Lee Hong-bin, Güney Koreli şarkıcı ve oyuncu
• 1994 – Andy Polo, Perulu futbolcu
• 1994 – Halsey, Amerikalı şarkıcı ve söz yazarı
• 1995 – Ayaka Yamashita, Japon millî futbolcu
• 1999 – Choi Ye-na, Güney koreli şarkıcı ve dansçı
• 2009 – Beren Gökyıldız, Türk çocuk oyuncu

Ölümler 

• MÖ 48 – Gnaeus Pompeius Magnus, Romalı general ve politik lider (d. MÖ 106)
• 855 – I. Lothar, Orta Francia Kralı ve Kutsal Roma İmparatoru (d. 795)
• 1185 – Surlu William, Lübnan’da Sur Piskoposu; Haçlı ve Orta Çağ tarihçisi (d. 1130)
• 1560 – I. Gustav, 1523’ten 1560’taki ölümüne kadar İsveç kralıdır. (d. 1496)
• 1712 – Sâbit, Osmanlı Divan şairi (d. 1650)
• 1833 – VII. Fernando, İspanya Kralı (d. 1784)
• 1890 – Vahtang Orbeliani, Gürcü romantik şair ve asker (d. 1812)
• 1902 – Émile Zola, Fransız romancı (d. 1840)
• 1908 – Machado de Assis, Brezilyalı yazar (d. 1839)
• 1910 – Winslow Homer, Amerikalı ressam ve grafiker (d. 1836)
• 1913 – Rudolf Diesel, Alman makine mühendisi ve Dizel motorun mucidi (d. 1858)
• 1925 – Léon Bourgeois, Fransız Başbakan (d. 1851)
• 1927 – Arthur Achleitner, Alman yazar (d. 1858)
• 1927 – Willem Einthoven, Hollandalı doktor ve fizyolog (d. 1860)
• 1929 – III. Basileios, İstanbul Rum Ortodoks Patrikhanesi’nin 263. Patriği (d. 1846)
• 1930 – Ilya Yefimovich Repin, Rus ressam (d. 1844)
• 1940 – Phan Boi Chau, Vietnamlı ulusalcı (d. 1867)
• 1949 – Cemal Keşmir, Türk siyasetçi (Damat Ferit Paşa hükûmetlerinde Dahiliye ve Ticaret ve Ziraat Nazırlığı yapan ve Yüzellilikler arasında yer alan) (d. 1862)
• 1953 – Ernst Reuter, Alman siyasetçi ve Batı Berlin’in ilk Belediye Başkanı (d. 1889)
• 1961 – Nihat Reşat Belger, Türk tıp doktoru ve siyasetçi (Atatürk’e siroz teşhisini koyan ilk doktor) (d. 1882)
• 1967 – Carson McCullers, Amerikalı yazar (d. 1917)
• 1973 – Nurullah Esat Sümer, Türk siyasetçi (Maliye ve Devlet Bakanı) (d. 1899)
• 1973 – W. H. Auden, İngiliz şair (d. 1907)
• 1981 – Billy Shankly, İskoç futbolcu ve teknik direktördür (d. 1913)
• 1985 – Tarık Güryay, Türk asker (d. 1914)
• 1987 – Henry Ford II, Edsel Ford’un oğlu ve Henry Ford’un torunu iş adamı (d. 1917)
• 1994 – Şemsi Rahimov, Azerbaycanlı devlet adamı (d. 1924)
• 1997 – Roy Lichtenstein, Amerikalı Pop sanatçısı (d. 1923)
• 2001 – Nguyen Van Thieu, Güney Vietnam Devlet Başkanı (d. 1923)
• 2003 – Tuğrul Şavkay, Türk gazeteci (d. 1951)
• 2004 – Richard Sainct, Fransız motosikletçi (d. 1970)
• 2007 – Yıldırım Aktuna, Türk nöropsikiyatr ve siyasetçi (d. 1930)
• 2009 – Abdülmelik Fırat, Kürt asıllı Türk siyasetçi (d. 1934)
• 2009 – Pavel Popoviç, Ukrayna asıllı Sovyet kozmonotu (d. 1930)
• 2010 – Georges Charpak, Polonyalı-Fransız fizikçidir (d. 1924)
• 2010 – Tony Curtis, Amerikalı sinema oyuncusu (d. 1925)
• 2011 – Tatyana Lioznova, Sovyet Rus film yönetmeni (d. 1924)
• 2011 – Sylvia Robinson, Amerikalı şarkıcı, müzisyen, plak yapımcısı ve plak şirketi yöneticisiydi (d. 1935)
• 2012 – Hebe Camargo, Brezilyalı şarkıcı, TV sunucusu ve oyuncu (d. 1929)
• 2015 – Mauro Ferri, İtalyan sosyalist siyasetçi (d. 1920)
• 2015 – Hellmuth Karasek, Alman gazeteci, yazar ve edebiyat eleştirmeni (d. 1934)
• 2015 – William Kerslake, Amerikalı güreşçi (d. 1929)
• 2016 – Ann Emery, İngiliz oyuncu (d. 1930)
• 2017 – Tom Alter, İngiliz asıllı Hint oyuncu (d. 1950)
• 2017 – Philippe Médard, Fransız hentbolcudur (d. 1959)
• 2017 – Wiesław Michnikowski, Polonyalı sinema, tiyatro ve dizi oyuncusudur (d. 1922)
• 2018 – Alves Barbosa, Portekizli bisiklet sporcusu (d. 1931)
• 2018 – Angela Maria, Brezilyalı şarkıcı ve aktris (d. 1929)
• 2018 – Otis Rush, Amerikalı blues müzisyeni ve şarkıcısıdır (d. 1934)
• 2019 – Beatriz Aguirre, Meksikalı oyuncu ve seslendirme sanatçısı (d. 1925)
• 2019 – Martin Bernheimer, Alman-Amerikalı gazeteci ve müzik eleştirmeni (d. 1936)
• 2019 – Busbee, Amerikalı şarkı sözü yazarı, kayıt prodüktörü ve müzisyen (d. 1976)
• 2019 – Ilkka Laitinen, Fin siyasetçi (d. 1962)
• 2020 – Lode Van Den Bergh, Belçikalı yazar ve eğitimci (d. 1920)
• 2020 – Helen Reddy, Avustralyalı müzisyen, aktivist, aktris ve söz yazarı (d. 1941)
• 2020 – Sabah el-Ahmed el-Cabir es-Sabah, Kuveyt emiri ve Kuveyt Askeri Kuvvetleri Komutanıydı (d. 1929)
• 2020 – Isidora Žebeljan, Sırp besteci, müzisyen ve orkestra şefi (d. 1967)

Tatiller ve özel günler 

• Dünya Kalp Günü