Tarihte Bugün : Başbakan Şükrü Saracoğlu, Anıtkabir’in Temelini Attı

9 Ekim, Miladi takvime göre yılın 282. (artık yıllarda 283.) günüdür. Yıl sonuna kadar kalan gün sayısı 83.

Demiryolu

• 9 Ekim 1890 Selanik-Manastır Hattı’nın imtiyazı Deutsch Bank’a bağlı bir Alman grubu adına hareket eden M. Alfred Kaulla’ya verildi. Daha önce Amerikalı Feriz’e verilmişti.
• 9 Ekim 1918 Toros ve Amanos tünelleri tamamlandı. Yapımına 1914’te başlanmıştı.
• 9 Ekim 1940 Elazığ-Palu hattı inşaatı ihalesi 5 milyon TL’ye Haymil İnş. Ltd. Şrk. verildi.

Olaylar 

• 1238 – Jaime I, Valensiya’yı alarak Valensiya Krallığı’nı kurdu.
• 1264 – Kastilya Krallığı, 711 yılından beri Endülüs Müslüman yönetiminde olan Jerez de la Frontera’yı aldı.
• 1446 – Kore’de Hangul alfabesi yayımlandı.
• 1514 – Fransa Kralı XII. Louis ile Mary Tudor evlendi.
• 1558 – Venezuela’da, Mérida şehri kuruldu.
• 1829 – Friedrich Parrot ile beraberindeki ekip, Ağrı Dağı’nın zirvesine ilk kez tırmanmayı başardı.
• 1854 – Kırım Savaşı’nda Sivastopol kuşatması başladı.
• 1888 – Washington Anıtı resmen açıldı.
• 1914 – I. Dünya Savaşı: Anvers (Belçika), Alman güçlerinin eline geçti.
• 1914 – Ziya Gökalp, İstanbul Darülfünunu’nda Sosyoloji Kürsüsü’nü kurdu.
• 1936 – Hoover barajı’ndan 266 mil uzaklıktaki Los Angeles’a (Kaliforniya) elektrik verilmeye başlandı.
• 1937 – Nazilli Basma Fabrikası, Atatürk’ün de katıldığı törenle açıldı.
• 1944 – Başbakan Şükrü Saracoğlu, Anıtkabir’in temelini attı.
• 1944 – Birleşik Krallık, Çin, ABD ve Sovyetler Birliği, Birleşmiş Milletler’in kurulacağını açıkladı.
• 1953 – Amerikalı kadın yüzücü Florence Chadwick, Çanakkale Boğazı’nın Nara Burnu ile Eceabat arasını 1 saat 50 dakikada yüzdü.
• 1957 – Tibet, Çin’e bağlandı.
• 1962 – Uganda, Büyük Britanya’dan bağımsızlığını ilan etti.
• 1963 – Kuzey doğu İtalya’da, bir barajda meydana gelen göçük sonucu oluşan su dalgası, 2000’den fazla kişinin ölümüne yol açtı.
• 1967 – Devrimci lider Che Guevara, yakalandıktan bir gün sonra, Bolivya’da infaz edildi.
• 1970 – Kamboçya’daki sağcı darbenin ardından Kmer Cumhuriyeti ilan edildi.
• 1971 – Deniz Gezmiş ve 17 arkadaşı idama mahkûm edildi.
• 1972 – Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi asistanı Uğur Mumcu ceza evinden çıktı.
• 1981 – Fransa’da ölüm cezası kaldırıldı.
• 1988 – TC Kültür Bakanlığı, 36 sanatçıyı “Devlet Sanatçısı” ilan etti. Yaşar Kemal, Fazıl Hüsnü Dağlarca, Hüseyin Gezer, Füreya Koral, Zühtü Müritoğlu ve Lütfi Ömer Akad bu unvanı reddettiler.
• 1997 – İtalyan oyun yazarı Dario Fo, Nobel Edebiyat Ödülü’nü aldı.
• 1997 – Kayseri Belediye Başkanı Şükrü Karatepe, 1 yıl hapis cezasına çarptırıldı.
• 2004 – Afganistan’da ilk demokratik seçimler yapıldı.
• 2005 – Birleşik Krallık Demiryolları’nda, tütün mamulleri kullanımı tamamen yasaklandı.
• 2005 – Çin, Everest tepesinin yüksekliğinin 8.848,43 m olduğunu resmi olarak açıkladı.
• 2006 – Google, YouTube’u 1.65 milyar dolara aldığını açıkladı.
• 2006 – Güney Kore Dışişleri Bakanı Ban Ki-mun, Ganalı Kofi Annan’ın yerine 1 Ocak 2007’den itibaren göreve başlamak üzere Birleşmiş Milletler Genel Sekreterliği’ne seçildi.
• 2006 – Kuzey Kore, nükleer bir deneme yaptığını açıkladı.
• 2007 – Nobel Fizik Ödülü’ne “Dev Manyetik Direnç”le (GMR) ilgili çalışmalarından ötürü Albert Fert (Fransız) ve Peter Grünberg (Alman) layık görüldü.
• 2008 – Nobel Edebiyat Ödülü’nü Fransız Jean-Marie Gustave Le Clézio kazandı.

Doğumlar 

• 1201 – Robert de Sorbon, Fransız teolog (ö. 1274)
• 1261 – I. Diniz, Portekiz Krallığı’nın 6. Kralı (ö. 1325)
• 1623 – Ferdinand Verbiest, Flaman Cizvit misyoner ve rahip (ö. 1688)
• 1757 – X. Charles, Fransa Kralı (ö. 1836)
• 1835 – Camille Saint-Saëns, Fransız besteci (ö. 1921)
• 1852 – Hermann Emil Fischer, Alman kimyager (ö. 1919)
• 1859 – Alfred Dreyfus, Fransız subay (ö. 1935)
• 1862 – Fatma Aliye Topuz, Türk yazar (Türk edebiyatının ilk kadın romancısı) (ö. 1936)
• 1866 – Emine Nazikeda, VI. Mehmed’in eşi (ö. 1941)
• 1866 – Philippe Berthelot, Fransız diplomat (ö. 1934)
• 1873 – Karl Schwarzschild, Alman fizikçi (ö. 1916)
• 1879 – Max von Laue, Alman fizikçi (ö. 1960)
• 1888 – Nikolay Buharin, Rus siyasetçi (ö. 1938)
• 1892 – İvo Andriç, Yugoslav yazar (ö. 1975)
• 1906 – Seyyid Kutub, Mısırlı yazar ve düşünce adamı (ö. 1966)
• 1906 – Léopold Sédar Senghor, Senegalli şair ve siyasetçidir (ö. 2001)
• 1907 – Jacques Tati, Fransız yönetmen ve aktör (ö. 1982)
• 1907 – Horst Wessel, bir Alman Nazi aktivisti, NSDAP ve SA üyesi (ö. 1930)
• 1908 – Werner von Haeften, Alman hukukçu, banka memuru ve Nazi Almanyası’nın subay (ö. 1944)
• 1918 – Lila Kedrova, Rus asıllı Fransız oyuncu (ö. 2000)
• 1921 – Michel Boisrond, Fransız yönetmen ve yazar (ö. 2002)
• 1922 – Fyvush Finkel, Amerikalı ünlü oyuncu, şarkıcı ve komedyendir (ö. 2016)
• 1925 – Joan Benson, Amerikalı müzisyen ve eğitimci (ö. 2020)
• 1930 – Rahmi Koç, Türk iş adamı
• 1931 – Anthony Booth, İngiliz oyuncu (ö. 2017)
• 1933 – Peter Mansfield, 2003 yılında Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülünü Paul Lauterbur ile birlikte kazananan İngiliz bilim insanı (ö. 2017)
• 1934 – Jill Ker Conway, Avustralyalı-Amerikalı otobiyografi yazarıdır (ö. 2018)
• 1935 – Edward, Britanya kraliyet ailesinin bir üyesidir
• 1937 – Brian Blessed, İngiliz aktör, maceracı
• 1938 – Heinz Fischer, Avusturyalı politikacı
• 1939 – John Pilger, Avustralyalı-Britanyalı haberci
• 1940 – John Lennon, İngiliz müzisyen, yazar ve aktivist (ö. 1980)
• 1942 – Michael Palmer, Amerikalı tıp doktoru ve yazar (ö. 2013)
• 1947 – France Gall, Fransız şarkıcıdır (ö. 2018)
• 1950 – Jody Williams, Amerikalı eğitimci
• 1953 – Tony Shalhoub, Amerikalı sinema ve dizi oyuncusu
• 1954 – John O’Hurley, İngiltere doğumlu Amerikalı oyuncudur
• 1954 – Dennis Stratton, İngiliz müzisyen
• 1957 – Ini Kamoze, Jamaikalı reggae müzik sanatçısıdır
• 1958 – Al Jourgensen, Küba asıllı Amerikalı bir müzisyendir
• 1958 – Kürşad Tüzmen, Türk bürokrat ve siyasetçi
• 1959 – Boris Nemtsov, Rus muhalif lider politikacıdır (ö. 2015)
• 1962 – Jorge Burruchaga, Arjantinli futbolcu
• 1964 – Guillermo del Toro, Meksikalı yönetmen
• 1966 – David Cameron, Britanyalı siyasetçi ve Başbakan
• 1967 – Eddie Guerrero, Amerikalı güreşçi (ö. 2005)
• 1967 – Gheorghe Popescu, Rumen eski futbolcudur
• 1968 – Murat Göğebakan, Türk Anadolu rock müzik sanatçısı (ö. 2014)
• 1969 – PJ Harvey, İngiliz müzisyen, şarkı yazarı ve vokalisttir
• 1975 – Sean Lennon, Amerikalı şarkıcı, söz yazarı, gitarist ve aktör
• 1975 – Mark Viduka, Hırvat asıllı Avustralyalı eski futbolcu
• 1976 – Özlem Piltanoğlu, Türk bürokrat ve siyasetçi
• 1977 – Emanuele Belardi, İtalyan eski kaleci
• 1978 – Nicky Byrne, İrlandalı şarkıcı-şarkı yazarı, radyo ve TV sunucusu, dansçı ve eski futbolcudur
• 1979 – Brandon Routh, Amerikalı sinema oyuncusu
• 1979 – Chris O’Dowd, İrlandalı aktör
• 1979 – Gonzalo Sorondo, Uruguaylı millî futbolcudur
• 1981 – Gaël Givet, Fransız futbolcu
• 1985 – Merve Akaydın, Türk dizi ve sinema oyuncusu.^[1]
• 1987 – Barış Arduç, Türk oyuncu
• 1987 – Derya Çayırgan, Türk voleybolcu
• 1990 – Kevin Kampl, Almanya doğumlu Slovenya asıllı futbolcudur
• 1996 – Bella Hadid, Filistin asıllı Amerikan modeldir

Ölümler 

• 892 – Tirmizi, 9. yüzyılda yaşamış Fars hadis bilgini (d. 824)
• 1253 – Robert Grosseteste, İngiliz devlet adamı, teolog, filozof Lincoln başpiskoposu (d. 1175)
• 1831 – Yannis Kapodistrias, Yunan devlet adamı, diplomat ve siyasetçi (Birinci Yunanistan Cumhuriyeti’nin ilk Valisi) (d. 1776)
• 1849 – William Townsend Aiton, İngiliz botanikçi (d. 1766)
• 1876 – Mustafa Celâleddin Paşa, Leh asıllı Osmanlı Paşası (d. 1826)
• 1897 – Jan Heemskerk, 1874-1877 yılları arasında Hollanda Başbakanı (d. 1818)
• 1911 – Jack Daniel, Amerikalı iş adamı (d. 1849)
• 1934 – I. Aleksandar, Yugoslavya Kralı (suikast) (d. 1888)
• 1934 – Louis Barthou, Fransız siyasetçi (suikast) (d. 1862)
• 1941 – Helen Morgan, Amerikalı şarkıcı ve aktris (d. 1900)
• 1943 – Pieter Zeeman, Hollandalı fizikçi (d. 1865)
• 1958 – XII. Pius, İtalyan Papa (Katolik Kilisesi’nin 260. Papası) (d. 1876)
• 1959 – Shirō Ishii, Japon bir mikrobiyolog (d. 1892)
• 1967 – André Maurois, Fransız yazar (d. 1885)
• 1967 – Che Guevara, Arjantinli devrimci (d. 1928)
• 1967 – Cyril Norman Hinshelwood, İngiliz kimyager (d. 1897)
• 1972 – Miriam Hopkins, Amerikalı aktris (d. 1902)
• 1974 – Oskar Schindler, Alman iş adamı (d. 1908)
• 1976 – Walter Warlimont, OKW iç daire başkan yardımcısı rolüyle bilinen bir Alman subayıydı (d. 1894)
• 1978 – Jacques Brel, Belçikalı söz yazarı, şarkıcı ve müzisyen (d. 1929)
• 1982 – Anna Freud, Avusturyalı psikanalist (d. 1895)
• 1987 – William P. Murphy, Amerikalı tıp doktoru (d. 1892)
• 1989 – Ercüment Karacan, Türk gazeteci ve Milliyet gazetesi eski sahibi (d. 1921)
• 1989 – Yusuf Atılgan, Türk roman ve öykü yazarı (d. 1921)
• 1995 – Alec Douglas-Home, İngiliz siyasetçi (d. 1903)
• 2000 – David Dukes, Amerikalı oyuncudur (d. 1945)
• 2001 – Herbert Ross, Amerikalı film yönetmeni ve yapımcısı (d. 1927)
• 2002 – Aileen Wuornos, Amerikalı kadın seri katil (d. 1956)
• 2006 – Paul Hunter, İngiliz profesyonel snooker oyuncusu (d. 1978)
• 2008 – Gidget Gein, Amerikalı müzisyen (d. 1969)
• 2010 – Maurice Allais, Fransız bilim insanı (d. 1911)
• 2010 – Zecharia Sitchin, Azeri asıllı Amerikalı bilim adamı, sümerologdur (d. 1920)
• 2012 – Paddy Roy Bates, İngiliz korsan radyo yayıncısı (d. 1921)
• 2012 – Sammi Kane Kraft, Amerikalı rekortmen beyzbolcu ve sinema oyuncusu (d. 1992)
• 2013 – Stanley Kauffmann, ABD’li film eleştirmeni, yazar ve editör (d. 1916)
• 2013 – Wilfried Martens, Flaman Belçikalı bir politikacıydı (d. 1936)
• 2013 – Chopper Read, Avustralyalı suçlu ve yazardır (d. 1954)
• 2013 – Nurettin Uzunoğlu, Türk yazar ve akademisyen (d. 1939)
• 2014 – Jan Hooks, Amerikalı oyuncu ve komedyen (d. 1957)
• 2014 – Ana Karić, Hırvat oyuncu (d. 1941)
• 2014 – Carolyn Kizer, Amerikalı feminist şair (d. 1925)
• 2015 – Geoffrey Howe, İngiliz siyasetçi, bakan (d. 1926)
• 2015 – Dave Meyers, Amerikalı basketbolcu (d. 1953)
• 2016 – René Avilés Fabila, Meksikalı yazar (d. 1940)
• 2016 – Aaron Pryor, Amerikalı eski boksör (d. 1955)
• 2016 – Bilge Tarhan, Türk futbolcu ve teknik direktördür (d. 1941)
• 2016 – Andrzej Wajda, Polonyalı sinema yönetmeni (d. 1926)
• 2017 – Manuel Busto, Fransız bisiklet sporcusu (d. 1932)
• 2017 – Armando Calderón Sol, 1 Haziran 1994 ve 1 Haziran 1999 tarihleri arasında El Salvador devlet başkanı (d. 1948)
• 2017 – Allan Çumak, Rus alternatif tıp uzmanıdır (d. 1935)
• 2017 – Michel Diefenbacher, Fransız siyasetçidir (d. 1947)
• 2017 – Hessie, Fransız tekstil sanatçısıdır (d. 1936)
• 2017 – Jean Rochefort, Fransız oyuncu, yönetmen ve senaristtir (d. 1930)
• 2017 – József Tóth, Eski Macar millî futbolcu ve teknik direktördür (d. 1929)
• 2018 – Thomas A. Steitz, Amerikalı biyokimyacı ve moleküler biyofizikçi (d. 1940)
• 2018 – Venantino Venantini, İtalyan oyuncu (d. 1930)
• 2018 – Carolyn Warner, Amerikan Demokrat Parti üyesi kadın siyasetçidir (d. 1930)
• 2019 – Richard Askey, Amerikalı matematikçi ve yazar (d. 1933)
• 2019 – Andrés Gimeno, İspanyol tenisçi (d. 1937)
• 2020 – Pierre Kezdy, Amerikalı müzisyen (d.1962)

Tatiller ve özel günler 

• Dünya Posta Günü
• Fırtına: Yaprak Dökümü Fırtınası