30 Ekim, Miladi takvime göre yılın 303. (artık yıllarda 304.) günüdür. Yıl sonuna kadar kalan gün sayısı 62.
Demiryolu
- 30 Ekim 1937 Yeni Ankara Garı açıldı. Garın mimarı 25 yaşında Sekip Sabri Akalın’dır.
- 30 Ekim 1897 Mısır Fevkalade Komiseri Ahmet Muhtar Paşa, Sultan Abdulhamid’e hitaben kaleme aldığı arizasında Şam’dan Süveyş Kanalı’na ve Konya’dan Şam’a şimendifer hattının derhal yapılmaya başlanmasını teklif etti.Bu teklif 26 Ocak 1898’de Osmanlı Meclis-i Vükela’sında ele alındı. Hattın gerekliliği konusu teyid edildi.
- 30 Ekim 1918 Mondros Mütarekesi’yle Almanlara ait tüm demiryollarına İtilaf Devletleri el koydu ve buralardaki Almanlar ülkelerine gönderildi. Fransızlar, Konya-Adana-Halep-Nusaybin-, İngilizler ise Haydarpaşa-Ankara ile Eskişehir-Konya hatlarını işgal ettiler. Toros tünelleri de İtilaf Devletleri’nin kontrolüne geçti. Hicaz, Asir, Yemen, Suriye ve Irak’ta bulunan Osmanlı muhafız kıtaları en yakın İtilaf Devletlerine kumandanlığına teslimi gerektiriyordu. Böylece Hicaz Demiryolu ile birlikte tüm Ortadoğu Osmanlı Devleti’nden koptu. Erzurum-Sarıkamış-Sınır hattı hariç Osmanlı döneminde 8343 km demiryolu yapılmış, bu hatların 4587 km’si ülke sınırları dışında kaldı ve bu tarihte 3756 km’si şirketlerden 356 km’si Ruslarda kalan toplam 4112 km. demiryolu vardı. Eldeki bütün lokomotif sayısı 280, yolcu vagon sayısı 720, yük vagonu 4500 idi. Bunların yüzde 25’i tamire muhtaçtı. Yakıt en önemli sorundu. Yakıt ihtiyacının kesintisiz sağlanabilmesi için 31.428 kişiye ihtiyaç vardı.
Olaylar
- 1757 – Osmanlı Padişahı III. Mustafa’nın tahta çıkışı.
- 1873 – Teodor Kasap tarafından çıkarılan mizah gazetesi Hayal yayınlanmaya başlandı.
- 1905 – Aspirin ilk kez satışa sunuldu.
- 1918 – Çekoslovakya’da Cumhuriyet ilan edildi.
- 1918 – I. Dünya Savaşı’ndan yenik çıkan Osmanlı İmparatorluğu ile galip devletler arasında Mondros Mütarekesi imzalandı.
- 1919 – Sedat Simavi tarafından çıkarılan siyasi mizah dergisi Diken yayınlanmaya başladı.
- 1920 – Kars’ın kurtuluşu: Doğu Cephesi Komutanı Kâzım Karabekir Paşa komutasındaki Ordu büyük bir zafere imza attı.
- 1920 – Avustralya Komünist Partisi Sidney’de kuruldu.
- 1923 – Mustafa Kemal Paşa, Başbakanlığa İsmet Paşayı (İnönü) atadı.
- 1937 – Yeni Ankara Garı törenle açıldı.
- 1942 – İngiliz ordusu, El Alameyn’de Alman ordusuna karşı saldırıya geçti.
- 1956 – Birleşik Krallık ve Fransa, İsrail ve Mısır’a Süveyş Kanalı’nı 12 saat içinde terk etmelerini bildirdi.
- 1960 – Birleşik Krallık’ta ilk başarılı böbrek nakli Michael Woodruff tarafından gerçekleştirildi.
- 1961 – Sovyetler Birliği, Arktik Okyanusu’nda yer alan Novaya Zemlya takımadasında 58 megaton gücünde bir Hidrojen bombası denemesi yaptı. Bu Dünyada meydana gelmiş insan elinden çıkmış en güçlü patlamaydı. Nikita Kruşçev “Çar Bombası” kod adlı bu denemenin aslında 100 megaton gücünde planlandığını, ancak serpintiden korktukları için gücü kısıtlı tuttuklarını bildirmişti.
- 1961 – Türkiye ve Almanya resmî işçi alım anlaşmasını imzaladılar.
- 1970 – Vietnam’da son altı yılın en şiddetli muson yağmurları: 293 kişi öldü, 200 bin kişi evsiz kaldı.
- 1973 – Boğaziçi Köprüsü, Cumhurbaşkanı Fahri Korutürk tarafından açıldı.
- 1974 – Muhammet Ali, Kinşasa-Zaire’de George Foreman’ı yenerek tekrar dünya ağır sıklet boks şampiyonu oldu.
- 1978 – Denizli’de Duran Bircan adlı bir kişi, öz annesini ve göz koyduğu yeğenini öldürdü. 12 Eylül döneminde idam edildi.
- 1980 – Bülent Ecevit, CHP Genel Başkanlığından istifa etti.
- 1980 – El Salvador ve Honduras sınır ihtilaflarına son veren bir barış antlaşması imzaladılar. İki ülke 1969’da aralarında yaptıkları bir millî futbol maçından sonra tarihe “Futbol Savaşı” olarak geçen beş günlük bir savaşa tutuşmuşlardı.
- 1983 – Erzurum ve Kars’ta meydana gelen depremde, 1330 kişi öldü, 534 kişi yaralandı.
- 1983 – Arjantin’de yedi yıllık askerî rejim sonrasında ilk demokratik seçimler yapıldı.
- 1984 – Cumhurbaşkanı Kenan Evren, Mürted’de uçak fabrikasının (TAI) temelini attı.
- 1995 – Kanada’nın Québec Eyaletinde özerklik isteyenler, bu konuda yapılan halk oylamasını kıl payıyla kaybettiler (Oy oranı 49.4% ‘a 50.6% idi). Kazansalardı Québec’in Kanada’dan bağımsızlığı için görüşmelere başlayacaklardı.
- 2001 – Michael Jackson, Invincible albümünü piyasaya sürdü.
- 2020 – Ege Denizi’nde 6,9 Mw büyüklüğünde deprem meydana geldi.
Doğumlar
- MÖ 39 – Julia, Roma İmparatorluğu’nun ilk İmparatoru Augustus’un ilk ve tek öz kızı (ö. 14)
- 1218 – Chūkyō, Japonya’nın geleneksel veraset düzenine göre 85. imparatoru (ö. 1234)
- 1632 – Christopher Wren, İngiliz tasarımcı, gök bilimci, geometri uzmanı ve çağının en tanınmış mimarlarından (ö. 1723)
- 1668 – Sophie Charlotte, Braunschweig ve Lüneburg düşesi (ö. 1705)
- 1735 – John Adams, Amerikalı siyasetçi, ABD’nin 1. Başkan yardımcısı ve 2. Başkanı (ö. 1826)
- 1741 – Angelika Kauffmann, İsviçreli Neoklasik ressam (ö. 1807)
- 1762 – André Chénier, Fransız yazar (ö. 1794)
- 1797 – Henrietta (Nassau-Weilburg), Teschen dükü Arşidük Karl’ın karısı (ö. 1829)
- 1839 – Alfred Sisley, Britanyalı ressam (ö. 1899)
- 1858 – Duiliu Zamfirescu, Rumen yazar (ö. 1922)
- 1861 – Antoine Bourdelle, Fransız heykeltıraş (ö. 1929)
- 1864 – Theodor Wiegand, Alman arkeolog (ö. 1936)
- 1871 – Paul Valery, Fransız yazar (ö. 1945)
- 1878 – Arthur Scherbius, Alman elektrik mühendisi (ö. 1929)
- 1882 – Günther von Kluge, Nazi Almanyası’nın Generalfeldmarschall’i (ö. 1944)
- 1885 – Ezra Pound, Amerikalı şair (ö. 1972)
- 1888 – Alan Goodrich Kirk, ABD donanmasında amiral ve Amerikalı diplomat (ö. 1963)
- 1893 – Roland Freisler, Alman hukukçu, Nazi Almanyası’nın Adalet Bakanı ve müsteşarı (ö. 1945)
- 1895 – Gerhard Domagk, Alman patolog (ö. 1964)
- 1895 – Dickinson Woodruff Richards, Amerikalı dahiliyeci (ö. 1973)
- 1900 – Ragnar Granit, Finlandiyalı/İsveçli fizyolog (ö. 1991)
- 1906 – Giuseppe Farina, İtalyan otomobil yarışçısı (ö. 1966)
- 1906 – Hermann Fegelein, Nazi Almanyası’nda Waffen-SS Obergruppenführer (ö. 1945)
- 1908 – Dmitri Ustinov, Sovyetler Birliği Mareşali (ö. 1984)
- 1909 – Homi J. Bhabha, Hint nükleer fizikçi (ö. 1966)
- 1910 – Miguel Hernández, İspanyol şair ve drama yazarı (ö. 1942)
- 1911 – Ruth Hussey, Amerikalı aktris (ö. 2005)
- 1914 – Leabua Jonathan, Lesotholu siyasetçi (ö. 1987)
- 1917 – Nikolay Ogarkov, Sovyetler Birliği Mareşali (ö. 1994)
- 1928 – Daniel Nathans, Amerikalı Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü sahibi mikrobiyolog (ö. 1999)
- 1929 – Olga Zubarry, Arjantinli aktris (ö. 2012)
- 1930 – Néstor Almendros, İspanyol görüntü yönetmeni (ö. 1992)
- 1930 – Clifford Brown, Amerikalı caz trompetçisi (ö. 1956)
- 1930 – Don Meineke, Amerikalı eski profesyonel basketbol oyuncusu (ö. 2013)
- 1931 – Alfonso Humberto Robles Cota, Meksikalı piskopos (ö. 2017)
- 1932 – Louis Malle, Fransız sinema yönetmeni (ö. 1995)
- 1935 – Michael Winner, İngiliz film yönetmeni (ö. 2013)
- 1937 – Claude Lelouch, Fransız film yönetmeni, senarist, görüntü yönetmeni, aktör ve yapımcı
- 1939 – Tanju Gürsu, Türk oyuncu, senarist, yönetmen ve yapımcı (ö. 2016)
- 1939 – Harvey Goldstein, İngiliz istatistikçi (ö. 2020)
- 1939 – Leland H. Hartwell, Amerikalı bilim insanı
- 1939 – Grace Slick, Amerikalı müzisyen
- 1941 – Theodor W. Hänsch, Alman fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi
- 1941 – Otis Williams, Amerikalı bariton şarkıcı
- 1945 – Henry Winkler, Amerikalı aktör, komedyen, yönetmen ve yapımcı
- 1946 – Chris Slade, Galli müzisyen
- 1951 – Mehmet Ağar, Türk bürokrat ve siyasetçi
- 1951 – Harry Hamlin, Amerikalı oyuncu
- 1953 – Charles Martin Smith, Amerikalı film oyuncusu, senaristi ve yönetmeni
- 1954 – Mahmud el-Hatib, Mısırlı millî futbolcu ve teknik direktör
- 1954 – Mario Testino, Perulu moda fotoğrafçısı
- 1956 – Juliet Stevenson, İngiliz oyuncu
- 1957 – Kevin Pollak, Amerikalı oyuncu ve komedyen
- 1960 – Diego Maradona, Arjantinli futbolcu (ö. 2020)
- 1961 – Fatih Özal, Türk basketbolcu ve antrenör
- 1962 – Stefan Kuntz, Alman futbolcu ve teknik direktör
- 1964 – Jean-Marc Bosman, Belçikalı futbolcu
- 1964 – Adnan et-Talyani, Birleşik Arap Emirlikli futbolcu
- 1965 – Gavin Rossdale, Britanyalı müzisyen
- 1968 – Ursula Poznanski, Avusturyalı yazar
- 1969 – Stanislav Gross, Çek siyasetçi (ö. 2015)
- 1969 – Snow, Kanadalı reggae şarkıcısı
- 1970 – Nia Long, Amerikalı oyuncu
- 1971 – Fredi Bobic, Sloven ve Hırvat kökenli Alman futbolcu
- 1972 – Fuat Ergin, Türk müzisyen
- 1973 – Edge, Kanadalı profesyonel güreş emeklisi
- 1973 – Raci Şaşmaz, Türk senarist ve yapımcı
- 1975 – Dimitar İvankov, Bulgar futbolcu
- 1976 – Stern John, Trinidad ve Tobagolu millî futbolcu ve teknik direktör
- 1976 – Ümit Özat, Türk futbolcu ve teknik direktör
- 1978 – Matthew Morrison, Amerikalı müzikal ve televizyon oyuncusu
- 1978 – Doğa Rutkay, Türk aktris
- 1981 – Jun Ji-hyun, Güney Koreli oyuncu ve model
- 1981 – Ivanka Trump, ABD’nin 45. Başkanı Donald Trump’ın kızı
- 1981 – Tan Taşçı, Türk şarkıcı
- 1984 – Muhammed Naci, Mısırlı millî futbolcu
- 1985 – Gülçin Ergül, Türk şarkıcı
- 1985 – Ragnar Klavan, Estonyalı futbolcu
- 1986 – Margareta Kozuch, Alman voleybolcu
- 1987 – Yumi Uchiyama, Japon seslendirme sanatçısı
- 1988 – Janel Parrish, Amerikalı aktris ve şarkıcı
- 1989 – Ashley Barnes, Avusturyalı futbolcu
- 1989 – Nastia Liukin, Amerikalı artistik jimnastikçi
- 1992 – MC Daleste, Brezilyalı rapçi (ö. 2013)
- 1996 – Devin Booker, Amerikalı profesyonel basketbolcu
Ölümler
- 1282 – İbn-i Hallikân, On üçüncü yüzyılda yaşamış olan tarihçi, fakih ve şair (d. 1211)
- 1611 – IX. Karl, İsveç kralı (d. 1550)
- 1654 – Go-Kōmyō, Japonya’nın geleneksel veraset düzenine göre 110. imparatoru (d. 1633)
- 1730 – Nedim, Türk divan şairi (d. 1681)
- 1757 – III. Osman, Osmanlı’nın 25. Padişahı (d. 1699)
- 1893 – John Joseph Caldwell Abbott, Kanada Başbakanı (d. 1821)
- 1910 – Jean Henry Dunant, İsviçreli yazar, iş insanı ve Kızılhaç’ın kurucusu (d. 1828)
- 1912 – James S. Sherman, Amerikalı siyasetçi (d. 1855)
- 1923 – Andrew Bonar Law, Britanyalı Muhafazakar partili siyasetçi (d. 1858)
- 1937 – Aleksandr Şotman, Sovyet devlet adamı (d. 1880)
- 1945 – Onni Pellinen, Finlandiyalı Greko-Romen güreşçisi (d. 1899)
- 1961 – Luigi Einaudi, İtalya Cumhuriyeti’nin 2. Cumhurbaşkanı (d. 1874)
- 1966 – Yorgos Teotokas, Yunan romancı ve avukat (d. 1906)
- 1968 – Ramón Novarro, Meksikalı aktör (d. 1899)
- 1968 – Conrad Richter, Amerikalı romancı (d. 1890)
- 1975 – Gustav Ludwig Hertz, Alman fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi (d. 1887)
- 1987 – Joseph Campbell, Amerikalı yazar ve mitoloji uzmanı (d. 1904)
- 1993 – Ömer Asım Aksoy, Türk dil bilimci (d. 1898)
- 1997 – Samuel Fuller, Amerikalı sinema yönetmeni (d. 1912)
- 2000 – Steve Allen, Amerikalı televizyoncu, radyocu, müzisyen, besteci, aktör, komedyen ve yazar (d. 1921)
- 2004 – Peggy Ryan, Amerikalı sinema oyuncusu (d. 1924)
- 2009 – Claude Lévi-Strauss, Fransız antropolog ve etnolog (d. 1908)
- 2010 – Harry Mulisch, Hollandalı yazar (d. 1927)
- 2011 – Ralph Steinman, Kanadalı immünolog, hücre biyoloğu ve Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü sahibi (d. 1943)
- 2013 – Michael Palmer, Amerikalı tıp doktoru ve yazar (d. 1942)
- 2015 – Sinan Şamil Sam, Türk profesyonel ağır sıklet boksörü (d. 1974)
- 2015 – Üstün Akmen, Türk tiyatro eleştirmeni ve yazar (d. 1943)
- 2016 – Tammy Grimes, Amerikalı aktris ve şarkıcı (d. 1934)
- 2017 – János Halász, Eski Milli Macar basketbolcu (d. 1929)
- 2017 – Kim Joo-hyuk, Güney Koreli oyuncu (d. 1972)
- 2017 – Judy Martz, Amerikalı bürokrat ve iş insanı (d. 1943)
- 2017 – Abbas Zendi, İranlı güreşçi (d. 1930)
- 2018 – David Azulai, İsrailli siyasetçi ve bakan (d. 1954)
- 2019 – Russell Brookes, Eski profesyonel İngiliz otomobil yarışçısı (d. 1945)
- 2019 – Georges Courtès, Fransız astronom ve bilim insanı (d. 1925)
- 2020 – Ricardo Blume, Meksika’da geçen Perulu aktör (d. 1933)
- 2020 – Robert Fisk, İngiliz gazeteci ve yazar (d. 1946)
- 2020 – Kim Nam-chun, Güney Koreli profesyonel futbolcu (d. 1989)
- 2020 – Žarko Knežević, eski Yugoslav profesyonel basketbolcu (d. 1947)
- 2020 – Jan Myrdal, İsveçli yazar, film yapımcısı, kültür elçisi ve aktivist (d. 1927)
- 2020 – Amfilohije Radović, Karadağlı ortodoks başpiskopos (d. 1938)
- 2020 – Nobby Stiles, İngiliz eski futbolcu ve teknik direktör (d. 1942)
- 2020 – Mesut Yılmaz, Türk siyasetçi ve eski başbakan (d. 1947)
