5 Kasım, Miladi takvime göre yılın 309. (artık yıllarda 310.) günüdür. Yıl sonuna kadar kalan gün sayısı 56.
Demiryolu
- 5 Kasım 1903 Bir kararname ile Hendeshane-i Mülkiye mezunlarının yarısı Hicaz Demiryolları’nda istihdam edilmesi kararlaştırıldı. Bu uygulama 1906’da Mekteb-i Sanayi ve Darü’l-Hayr-i Ali mezunlarına da teşmil edildi.
- 5 Kasım 2016 Samsun’da Yerli Tramvay Yolcu Taşımaya Başladı
Olaylar
- 1138 – Lý Anh Tông, 37 yıllık bir saltanata başlayarak iki yaşında Vietnam imparatoru olarak tahta çıktı.
- 1499 – Jehan Lagadeuc tarafından 1464’te Tréguier’de yazılan Catholicon Yayını; bu ilk Bretonca sözlük ve aynı zamanda ilk Fransızca sözlüktür.
- 1556 – Hindistan’daki Babür İmparatorluğu, II. Panipat Zaferi’ni kazanarak eski gücüne kavuştu. Tahtta hak iddia eden Hemu, Ekber Şah’ın veziri Bayram Han tarafından yenildi ve Babür Hanedanının fetret devri sona erdi.
- 1605 – Guy Fawkes İngiltere’de Westminster Sarayı’nı havaya uçurmaya kalkıştı. Fawkes ve arkadaşları idam edildi. (Barut komplosu)
- 1638 – IV. Murat komutasındaki Osmanlı ordusu, Musul’a girdi.
- 1757 – Prusya Kralı II. Friedrich, Yedi Yıl Savaşları’nda Fransa’yı, Rosbach’da yendi.
- 1780 – Albay LaBalme komutasındaki Fransız-Amerikan kuvvetleri Miami Şefi ‘Little Turtle’ tarafından yenildi.
- 1840 – Afganistan, İngilizlere teslim oldu.
- 1854 – İngiliz-Fransız Birleşik Donanması Kırım Savaşı’nda Rus donanmasını yenilgiye uğrattı.
- 1895 – Rochester, New York’tan George B. Selden, benzinle çalışan otomobil için ilk ABD patentini aldı.
- 1898 – Negrese milliyetçileri, İspanyol yönetimine karşı ayaklandı ve kısa ömürlü Negros Cumhuriyeti’ni kurdu.
- 1911 – 29 Eylül 1911’de Osmanlı İmparatorluğu’na savaş ilan ettikten sonra; İtalya, Trablus ve Sirenayka’yı ilhak etti.
- 1912 – ABD Başkanlık seçimlerini Woodrow Wilson kazandı.
- 1914 – Birleşik Krallık ve Fransa, Osmanlı İmparatorluğuna savaş ilan etti.
- 1914 – Kıbrıs’ın yönetimi, Osmanlı İmparatorluğu’ndan Birleşik Krallık’a geçti.
- 1919 – Gaziantep, Fransız kuvvetleri tarafından işgal edildi.
- 1922 – İsmet Paşa başkanlığındaki TBMM Delegasyonu, Lozan Barış Konferansına katılmak üzere, İsviçre’ye hareket etti.
- 1924 – Çin’in “Küçük İmparator”u Puyi, krallık sarayından çıkarıldı. Mançu unvanları iptal edildi.
- 1925 – Benito Mussolini, sol partilerin tümünü kapattı.
- 1925 – Ankara Hukuk Fakültesi, Atatürk tarafından açıldı.
- 1930 – İlk televizyon reklamı Londra’da gösterildi.
- 1934 – Devlet Tiyatroları Genel Müdürlüğü (Türkiye) kuruldu.
- 1936 – Eski adı Mekteb-i Mülkiye olan Siyasal Bilgiler Okulu İstanbul’dan Ankara’ya taşındı.
- 1940 – ABD Başkanlık seçimlerini Franklin D. Roosevelt kazandı.
- 1942 – II. Dünya Savaşı günlerinde, lokantalara ve birahanelere ekmek verilmesi yasaklandı.
- 1945 – Kolombiya, Birleşmiş Milletler örgütüne üye oldu.
- 1956 – Sovyet tankları Macaristan’daki ayaklanmayı bastırdı; Janos Kadar başkanlığında yeni bir Hükümet kuruldu.
- 1957 – Vatan Partisi Genel Başkanı Dr. Hikmet Kıvılcımlı tutuklandı. Kıvılcımlı, dini siyasete alet ederek komünizm propagandası yapmakla suçlanıyordu.
- 1964 – Türkiye – Sovyetler Birliği Kültür Anlaşması imzalandı.
- 1968 – ABD Başkanlık seçimlerini Richard M. Nixon kazandı.
- 1972 – Bülent Ecevit, bir gün önce CHP üyeliğinden istifa eden İsmet İnönü için, “İnönü’ye esenlik ve uzun ömür dilerim” dedi.
- 1979 – Ayetullah Humeyni ABD’yi en büyük şeytan ilan etti.
- 1984 – Güney Afrika Cumhuriyeti’nde ırkçılığa karşı genel grev yapıldı.
- 1986 – Yanmasının ardından 45 yıl sonra, İstanbul Ortodoks Fener Rum Patrikhanesi’nin yeniden yapılmasına izin verildi.
- 1991 – Filipinler’de meydana gelen selde yaklaşık 7000 kişi öldü.
- 1994 – 45 yaşındaki George Foreman, Michael Moorer’ı nakavt ederek en yaşlı ağır sıklet boks şampiyonu oldu.
- 1996 – ABD Başkanlık seçimlerini Bill Clinton kazandı.
- 2006 – Irak’ın devrik lideri Saddam Hüseyin’e, bir kentte 148 Şiinin öldürülmesi suçundan idam cezası verildi.
Doğumlar
- 1271 – Mahmud Gazan, Moğol Hükümdarı (ö. 1304)
- 1615 – İbrahim, Osmanlı’nın 18. Padişahı (ö. 1648)
- 1667 – Christoph Ludwig Agricola, Alman ressam (ö. 1719)
- 1827 – Nikolay Severtzov, Rus doğa tarihçisi (ö. 1885)
- 1851 – Charles Dupuy, Fransız siyaset adamı (ö. 1923)
- 1854 – Paul Sabatier, Fransız kimyager ve Nobel Kimya Ödülü sahibi (ö. 1941)
- 1873 – Edwin Flack, Avustralyalı atlet ve tenisçi (ö. 1935)
- 1892 – John Alcock, İngiliz havacı (Atlas Okyanusu’nu ilk kez geçen) (ö. 1919)
- 1892 – J.B.S. Haldane, İngiliz genetikçi ve evrimsel biyolog (ö. 1964)
- 1893 – Raymond Loewy, Fransız asıllı Amerikalı endüstriyel tasarımcı (ö. 1986)
- 1911 – Roy Rogers, Amerikalı aktör (ö. 1998)
- 1913 – Vivien Leigh, İngiliz sinema oyuncusu (“Rüzgâr Gibi Geçti” filminin Oscar ödüllü oyuncusu) (ö. 1967)
- 1920 – Douglass North, Amerikalı ekonomist ve Nobel Ekonomi Ödülü sahibi (ö. 2015)
- 1921 – György Cziffra, Macar piyanist (ö. 1994)
- 1921 – Fevziye Fuad, İran Şahı Muhammed Rıza Pehlevi’nin ilk eşi (ö. 2013)
- 1922 – Maria Garbowska-Kierczyńska, Polonyalı oyuncu (ö. 2016)
- 1922 – Yitzchok Scheiner, Amerika Birleşik Devletleri doğumlu İsrailli haham (ö. 2021)
- 1923 – Biserka Cvejić, Sırp opera sanatçısı ve akademisyen (ö. 2021)
- 1926 – John Berger, İngiliz yazar ve sanat eleştirmeni (ö. 2017)
- 1930 – Wim Bleijenberg, Hollandalı eski millî futbolcu (ö. 2016)
- 1931 – Gil Hill, Amerikalı oyuncu (ö. 2016)
- 1931 – Ike Turner, Amerikalı Reggae-Rock müzisyeni şarkıcısı ve söz yazarı (ö. 2007)
- 1936 – Michael Dertouzos, Yunan-Amerikalı akademisyen (ö. 2001)
- 1936 – Uwe Seeler, Alman eski millî futbolcu (ö. 2022)
- 1938 – Joe Dassin, Amerikalı-Fransız şarkıcı (ö. 1980)
- 1940 – Elke Sommer, Alman sinema oyuncusu
- 1941 – Arthur Garfunkel, Amerikalı şarkıcı, şair ve aktör
- 1943 – Sam Shepard, Amerikalı oyun yazarı ve aktör (ö. 2017)
- 1945 – Peter Pace, Amerikalı general ve Genelkurmay Başkanı
- 1945 – Aleka Papariga, Yunan siyasetçi
- 1948 – Peter Hammill, İngiliz besteci
- 1948 – William D. Phillips, Amerikalı fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi
- 1949 – Armin Shimerman, Amerikalı oyuncu
- 1950 – Thorbjørn Jagland, Norveçli siyasetçi
- 1952 – Vandana Shiva, Hint çevreci ve küreselleşme karşıtı yazar
- 1952 – Bill Walton, Amerikalı eski profesyonel basketbol oyuncusu
- 1953 – Oleh Blohin, Ukraynalı Futbol teknik direktör
- 1953 – Brad Fuller, Amerikalı besteci ve ses mühendisi (ö. 2016)
- 1954 – Alejandro Sabella, Arjantinli teknik direktör ve eski futbolcu (ö. 2020)
- 1954 – Jeffrey Sachs, Amerikalı ekonomist
- 1955 – Kris Jenner, Amerikalı iş insanı
- 1956 – Lavrendis Maheriças, Yunan rock müzisyeni ve şarkı sözü yazarı (ö. 2019)
- 1958 – Robert Patrick, Amerikalı film ve TV aktörü
- 1959 – Bryan Adams, Kanadalı müzisyen
- 1960 – Tilda Swinton, İngiliz oyuncu
- 1961 – Alan G. Poindexter, Amerikalı astronot (ö. 2012)
- 1963 – Hans Gillhaus, Hollandalı eski futbolcu
- 1963 – Tatum O’Neal, Oscar sahibi Amerikalı oyuncu
- 1963 – Jean-Pierre Papin, Fransız eski futbolcu ve teknik direktör
- 1964 – Abedi Pele, Ganalı futbolcu
- 1965 – Famke Janssen, Hollandalı sinema oyuncusu ve model
- 1968 – Sam Rockwell, Amerikalı oyuncu ve Oscar ödülü sahibi
- 1969 – Meltem Cumbul, Türk sinema ve dizi oyuncusu
- 1971 – Jonny Greenwood, İngiliz müzisyen
- 1972 – İdil Fırat, Türk sinema ve dizi oyuncusu
- 1972 – Sergen Yalçın, Türk eski millî futbolcu ve teknik direktör
- 1974 – Angela Gossow, Alman müzisyen ve Arch Enemy’nin vokalisti
- 1974 – Dado Pršo, Hırvat eski millî futbolcu
- 1977 – Murat Evgin, Türk şarkıcı
- 1977 – Richard Wright, İngiliz eski futbolcu
- 1978 – Xavier Tondo, İspanyol bisikletçi (ö. 2011)
- 1978 – Bubba Watson, Amerikalı golfçü
- 1979 – Mihalis Haciyannis, Kıbrıs Rumu şarkıcı
- 1979 – David Suazo, Honduraslı millî futbolcu
- 1980 – Christoph Metzelder, Alman futbolcu
- 1980 – Antonella Del Core, İtalyan voleybolcu
- 1980 – Orkun Usak, Türk eski millî futbolcu
- 1981 – Ümit Ergirdi, Türk futbolcu
- 1983 – Alexa Chung, İngiliz sunucu ve model
- 1983 – Mike Hanke, Alman futbolcu
- 1984 – Eliud Kipchoge, Kenyalı uzun mesafe koşucusu
- 1985 – Pınar Saka, Türk kısa mesafe koşucusu
- 1986 – BoA, Güney Koreli şarkıcı, söz yazarı, prodüktör, dansçı ve oyuncu
- 1986 – Ian Mahinmi, Fransız profesyonel basketbol oyuncusu
- 1986 – Kasper Schmeichel, Danimarkalı millî futbolcu
- 1987 – Kevin Jonas, Amerikalı müzisyen, oyuncu ve Jonas Brothers grubunun gitaristi
- 1987 – Çağlar Ertuğrul, Türk dizi, sinema ve tiyatro oyuncusu
- 1987 – O. J. Mayo, Amerikalı profesyonel basketbolcu
- 1991 – Lyubov İlyuşeçkina, Rus buz patenci
- 1991 – Shōdai Naoya, Japon profesyonel sumo güreşçisi
- 1992 – Marco Verratti, İtalyan futbolcu
Ölümler
- 1370 – III. Casimir, 1333’ten 1370’e kadar bugünkü Polonya’nın öncülü olan Lehistan Krallığı’nın hükümdarı (d. 1310)
- 1515 – Mariotto Albertinelli, İtalyan ressam (d. 1474)
- 1807 – Angelica Kauffman, İsviçreli Neoklasik ressam (d. 1741)
- 1848 – Josua Heilmann, Fransız mucit ve sanayici (d. 1796)
- 1879 – James Clerk Maxwell, İskoçyalı matematikçi ve fizikçi bilim insanı (d. 1831)
- 1914 – August Weismann, Alman biyolog (d. 1834)
- 1930 – Christiaan Eijkman, Hollandalı tıp adamı ve Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü sahibi (d. 1858)
- 1930 – Luigi Facta, İtalyan siyasetçi (d. 1861)
- 1934 – Carl Charlier, İsveçli astronom (d. 1862)
- 1937 – Bolesław Leśmian, Polonyalı şair ve sanatçı (d. 1877)
- 1937 – Yeğişe Çarents, Ermeni şair ve yazar (d. 1897)
- 1942 – Kiyoura Keigo, Japonya’nın 13. başbakanı (d. 1850)
- 1943 – Frank Campeau, Amerikalı sinema oyuncusu (d. 1864)
- 1944 – Alexis Carrel, Fransız cerrah ve fizyolog (d. 1873)
- 1955 – Charley Toorop, Hollandalı ressam (d. 1891)
- 1955 – Maurice Utrillo, Fransız ressam (d. 1883)
- 1956 – Art Tatum, Amerikalı caz piyanisti (d. 1909)
- 1958 – Ahmet Muhtar Cilli, Türk siyasetçi (d. 1871)
- 1960 – Mack Sennett, Kanadalı film yapımcısı ve yönetmen (d. 1880)
- 1968 – Vasil Makuh, Ukraynalı eylemci
- 1972 – Alfred Schmidt, Eston halterci (ö. 1898)
- 1973 – İsmail Dümbüllü, Türk orta oyunu ve tuluat sanatçısı (d. 1897)
- 1975 – Annette Kellermann, Avustralyalı profesyonel yüzücü, vodvil yıldızı, sinema oyuncusu ve yazar (d. 1887)
- 1975 – Edward Lawrie Tatum, Amerikalı genetikçi ve Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü sahibi (d. 1909)
- 1977 – Aleksey Stahanov, Stahanovizmin öncüsü olan Sovyetler Birliği madencisi (ö. 1906)
- 1979 – All Capp, Türkiye’de Hoş Memo olarak tanınan çizgi bant Li’l Abner’in yaratıcısı (d. 1909)
- 1985 – Arnold Çikobava, Gürcü kafkasolog, dilbilimci, ve filolog (d. 1898)
- 1985 – Spencer W. Kimball, Amerikalı iş insanı, dini lider ve İsa Mesih’in Son Zaman Azizler Kilisesi’nin 12. başkanı (d. 1895)
- 1988 – Naşide Saffet Esen, Türk model ve 1931 Türkiye güzeli (d. 1912)
- 1989 – Vladimir Horowitz, Rus piyanist (d. 1903)
- 1992 – Adile Ayda, Türk diplomat, akademisyen ve yazar (ilk kadın diplomat) (d. 1912)
- 1997 – Isaiah Berlin, çağdaş İngiliz ahlak ve siyaset filozofu (d. 1909)
- 1998 – Momoko Kōchi, Japon sinema oyuncusu (d. 1932)
- 2002 – Marc Bonnefous, Fransız diplomat (d. 1924)
- 2005 – John Robert Fowles, İngiliz yazar (d. 1926)
- 2006 – Bülent Ecevit, Türk gazeteci, şair, yazar, siyasetçi ve Türkiye eski Başbakanı (d. 1925)
- 2007 – Nils Liedholm, İsveçli eski millî futbolcu ve teknik direktör (d. 1922)
- 2010 – Jill Clayburgh, Amerikalı eski oyuncu (d. 1944)
- 2012 – Leonardo Favio, İtalyan asıllı, Arjantinli aktör, senarist ve film yapımcısı (d. 1938)
- 2014 – Manitas de Plata, Fransız flamenko gitaristi ve bestecisi (d. 1921)
- 2015 – Nora Brockstedt, Norveçli şarkıcı (d. 1923)
- 2015 – Czesław Kiszczak, Polonya’nın generali, komünist dönemi içişleri bakanı (1981-1990) ve başbakan (1989) (d. 1925)
- 2017 – Renzo Calegari, İtalyan çizgi roman sanatçısı ve animatör (d. 1933)
- 2017 – Robert Knight, Amerikalı şarkıcı ve müzisyen (d. 1945)
- 2017 – Mansur bin Mukrin bin Abdülaziz el-Suud, Suud Hanedanı üyesi iş insanı ve siyasetçi (d. 1974)
- 2017 – Dionatan Teixeira, Brezilya asıllı, Slovak futbolcu (d. 1992)
- 2019 – Omero Antonutti, İtalyan oyuncu ve dublaj sanatçısı (d. 1935)
- 2019 – William Wintersole, Amerikalı oyuncu (d. 1931)
- 2020 – Jim Marurai, Cook Adalı siyasetçi (d. 1947)
- 2020 – Barbara McAulay, Avustralyalı yüksek atlamacı (d. 1929)
- 2020 – Reynaert, Belçikalı şarkıcı (d. 1955)
- 2020 – Géza Szőcs, Romanya doğumlu Macar şair ve siyasetçi (d. 1953)
