Tarihte Bugün: Arnavutluk, Osmanlı İmparatorluğu’ndan Bağımsızlığını İlan Etti

28 Kasım, Miladi takvime göre yılın 332. (artık yıllarda 333.) günüdür. Yıl sonuna kadar kalan gün sayısı 33.

Demiryolu

• 28 Kasım 1882 İmparatorluktaki Nafia işleriyle ilgili hükümetten talepte bulunacak özel teşebbüslere model olabilecek çeşitli layihalar hazırlandı. Sultan bu layihaları onayladı. Bu layihalar “Demiryol ve Bi’t-tasarruf Kanal ve Liman vesair İnşaat- Nafia” kanunları arasında bu tarihte Düstur’da yayınlandı.
• 28 Kasım 1907 Konya Ovası’nın sulama imtiyazı Anadolu Demiryolu Şirketi’ne verildi. Buna göre Bey-şehir Gölü’nün suyu 200 km. kanalla sulamaya elve¬rişli bölgelere ulaştırılacaktı. Böylece 53.000 hektar arazi sulu tarıma açılacaktı. Proje 1913’te anlaşmaya uygun şekilde tamamlandı.
• 28 Kasım 1939 Kütahya-Balıkesir demiryolu inşaatını yapan Julius Berger grubuyla çıkan anlaşmazlıkla ilgili hakem Politis’in kararı: İnşaatın geriye kalan ödemeleri tamamlanacak.
• 28 Kasım 2005 Hicaz Demiryolu’nun yeniden hayata geçirilmesi çalışmaları kapsamında TCDD’nin davetlisi olarak Ürdün Hicaz Demiryolu Genel Müdürü Abdul-Razag ve beraberindeki heyet ülkemize geldi.
• 28 Kasım 2010 Haydarpaşa Garı’nın çatısında yangın çıktı ve kısa sürede söndürüldü.

Olaylar

• 1821 – Panama, İspanya’dan bağımsızlığını ilan etti.
• 1893 – Kadınlar ilk kez bir ulusal seçimde (Yeni Zelanda genel seçimleri) oy kullandı.
• 1905 – İrlanda siyasi partisi, Sinn Féin kuruldu.
• 1912 – Arnavutluk, Osmanlı İmparatorluğu’ndan bağımsızlığını ilan etti.
• 1918 – Kâzım Karabekir Paşa’nın Kars’tan İstanbul’a gelişi.
• 1920 – Mehmet Âkif Ersoy ve Eşref Edip “Sebilü’r-Reşad” dergisini, Kastamonu’da çıkarmaya başladılar.
• 1922 – Bursa’nın İznik ilçesinin, Yunan işgalinden kurtuluşu.
• 1925 – Kabul edilen Şapka Kanunu yürürlüğe girdi. Artık, başta memurlar olmak üzere “herkes şapka takacak.”
• 1934 – Hâkimiyet-i Milliye gazetesi, Ulus adıyla çıkmaya başladı.
• 1936 – Japonya, İtalya’nın Habeşistan’ı ilhakını tanıdı.
• 1938 – Atatürk’ün, 5 Eylül’de yazdırdığı vasiyetnamesi açıldı. Atatürk, vasiyetinde; parasının nemasından yakınlarına, manevi evlatlarına aylık, İnönü’nün çocuklarına yükseköğrenim ödeneği bağlanması koşuluyla parasını ve Çankaya’daki mülkünü CHP’ye bıraktı. Nemadan kalacak miktarın her yıl Türk Dil ve Tarih kurumlarınca paylaşılmasını istedi.
• 1940 – II. Dünya Savaşı ortamında 500 kilogramdan fazla tahıl stoklarına, Ticaret Bakanlığınca el konulması kararlaştırıldı.
• 1943 – Winston Churchill, Franklin D. Roosevelt ve Josef Stalin Tahran’da toplandı.
• 1951 – Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu kabul edildi. Kanun, 1 Ocak 1952’de yürürlüğe girdi.
• 1958 – Türkiye-Fransa ve Türkiye-Belçika arasında mali yardım anlaşmaları imzalandı.
• 1962 – Amerika Birleşik Devletleri, Türkiye’deki orta menzilli Jüpiter füzelerini sökme kararı aldı.
• 1964 – Süleyman Demirel, favori olan rakibi Saadettin Bilgiç’ten 1072 oy fazla alarak Adalet Partisi’ne Genel Başkan seçildi.
• 1967 – NATO Genel Sekreteri Manlio Brosio, Ankara’da Dış İşleri Bakanı İhsan Sabri Çağlayangil ile görüştü ve Atina’ya geçti. Türk jetleri Kıbrıs üzerinde uyarı uçuşları yaptı.
• 1968 – Eski CIA istasyon şefi, ABD’nin yeni Türkiye Büyük Elçisi Robert Komer’in Türkiye’ye gelişi İstanbul Yeşilköy’de protesto edildi. Protestoculardan Deniz Gezmiş, Rahmi Aydın, Mustafa Zülkadiroğlu, Toygun Erarslan ve Mustafa Gürkan tutuklandı.
• 1974 – Ankara’daki Ağaç ve Metal İşleri Olgunlaşma Enstitüsü öğrencileri eğitim ve öğretim adı altında ucuz işçi olarak çalıştırıldıkları gerekçesiyle ölüm orucuna başladılar.
• 1977 – CHP lideri Bülent Ecevit, Niğde’de “Tek yol devrim” sloganıyla karşılandı. Ecevit topluluğa “Tek yol oy” sözleriyle karşılık verdi.
• 1977 – Yeni Zelanda’nın Auckland Uluslararası Havalimanı’nı ile Antarktika arasında gidiş-dönüş seferleri yapan McDonnell Douglas DC-10-30 uçağı; Erebus Dağı, Ross Adası, Antarktika’da yere çakıldı. Kazada 257 kişi hayatını kaybetti.
• 1979 – Vatikan Devlet Başkanı Papa II. Jean Paul, resmi ziyaret için Türkiye’ye geldi.
• 1986 – Cumhurbaşkanı Kenan Evren, MGK toplantısında, “Nurcuların ve Süleymancıların yurtlarda çocukların taze beyinlerini yıkadıklarını” söyleyip hükûmete irtica uyarısı yaptı.
• 1997 – Sivas’taki Madımak Oteli’nde, 2 Temmuz 1993’te 35 kişinin yakılması olayıyla ilgili olarak yargılanan 99 sanıktan 33’ü ölüm cezasına çarptırıldı.
• 1998 – Hakkâri’nin Çukurca ilçesi yakınında bir askeri helikopter, teröristlerin açtığı ateşte pilotun vurulması sonucu düştü. 16 asker öldü.
• 2002 – Kenya’da İsraillilerin sahibi olduğu bir otele düzenlenen intihar saldırısında 12 kişi öldü.
• 2002 – Mombasa Hava Limanından kalkan bir İsrail uçağına iki füze atıldı.
• 2010 – Haydarpaşa Garı’nın çatısında çıkan yangın sonucunda, çatısı ve 4. katı büyük zarar gördü.
• 2015 – Diyarbakır Baro Başkanı Tahir Elçi, bir basın açıklaması yaptığı sırada başına isabet eden bir kurşun sebebiyle öldü.

Doğumlar

• 1118 – I. Manuil, Bizans imparatoru (ö. 1180)
• 1489 – Margaret Tudor, İskoçya Kraliçesi (ö. 1541)
• 1632 – Jean-Baptiste Lully, İtalyan asıllı Fransız besteci, kemancı ve balet (ö. 1687)
• 1757 – William Blake, İngiliz şair, ressam ve mistik vizyoner (ö. 1827)
• 1772 – Luke Howard, İngiliz kimyager ve meteorolog (ö. 1864)
• 1793 – Carl Jonas Love Almqvist, İsveçli romantik şair, feminist, realist, besteci, sosyal eleştirmen ve gezgin (ö. 1866)
• 1820 – Friedrich Engels, Alman politik düşünür (ö. 1895)
• 1829 – Anton Grigoryeviç Rubinstein, Rus bestekâr ve piyanist (ö. 1894)
• 1857 – XII. Alfonso, 1874-1885 arasında İspanya kralı (ö. 1885)
• 1858 – William Stanley, Amerikalı fizikçi ve mucit (ö. 1916)
• 1866 – Henry Bacon, Amerikalı mimar (ö. 1924)
• 1881 – Stefan Zweig, Avusturyalı yazar (intihar) (ö. 1942)
• 1887 – Ernst Röhm, Alman subay, siyaset adamı ve SA’ların kurucusu ve kumandanı (ö. 1934)
• 1896 – Lilia Skala, Avusturyalı-Amerikalı mimar ve oyuncu (ö. 1994)
• 1898 – İhap Hulusi Görey, Türk grafik tasarımcısı ve illüstratör (ö. 1986)
• 1904 – Nancy Mitford, İngiliz roman ve biyografi yazarı ve gazeteci (ö. 1973)
• 1906 – Henry Picard, Amerikalı golfçü (ö. 1997)
• 1907 – Alberto Moravia, İtalyan romancı (ö. 1990)
• 1908 – Claude Levi-Strauss, Fransız antropolog (ö. 2009)
• 1923 – Gloria Grahame, Amerikalı aktris (ö. 1981)
• 1925 – József Bozsik, Macar futbolcu (ö. 1978)
• 1927 – Abdülhalim Muazzam Şah, Malezya’nın 14. ve şimdiki Yang di-Pertuan Agong (devlet başkanı), yanı sıra Kedah’ın 27. ve eski sultanı (ö. 2017)
• 1928 – Bano Qudsia, Pakistanlı kadın yazar (ö. 2017)
• 1928 – Arthur Melvin Okun, Amerikalı ekonomist (ö. 1980)
• 1931 – Joan Guinjoan, İspanyol besteci ve piyanist (ö. 2019)
• 1931 – Tomi Ungerer, Alsaslı Fransız karikatürist, grafik sanatçısı ve yazar (ö. 2019)
• 1932 – Gato Barbieri, Arjantinli caz müzisyeni, bestecisi ve saksofoncu (ö. 2016)
• 1933 – Hope Lange, Amerikalı oyuncu (ö. 2003)
• 1938 – Lale Belkıs, Türk ses sanatçısı ve oyuncu
• 1941 – Laura Antonelli, İtalyan aktris (ö. 2015)
• 1944 – Rita Mae Brown, Amerikalı yazar
• 1945 – John Hargreaves, Avustralyalı aktör (ö. 1996)
• 1946 – Joe Dante, Amerikalı film yapımcısı ve yönetmeni
• 1947 – Maria Farantouri, Yunan şarkıcı ve siyasetçi
• 1948 – Agnieszka Holland, Polonyalı televizyon ve film yönetmeni, senaristi
• 1948 – Mine Mutlu, Türk oyuncu ve ses sanatçısı (ö. 1990)
• 1949 – Victor Ostrovsky, Kanadalı yazar
• 1950 – Ed Harris, Amerikalı oyuncu
• 1950 – Russell A. Hulse, Amerikalı fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi
• 1952 – S. Epatha Merkerson, Amerikalı oyuncu
• 1954 – Necip Hablemitoğlu, Türk tarihçi ve yazar (ö. 2002)
• 1955 – Alessandro Altobelli, İtalyan futbolcu
• 1955 – Adem Jashari, Kosova Kurtuluş Ordusu (UÇK) kurucusu (ö. 1998)
• 1959 – Judd Nelson, Amerikalı oyuncu
• 1959 – Nancy Charest, Kanadalı siyasetçi (ö. 2014)
• 1960 – John Galliano, Britanyalı-İspanyol moda tasarımcısı
• 1961 – Alfonso Cuarón, Akademi Ödülü sahibi Meksikalı film yönetmeni
• 1962 – Jon Stewart, Amerikalı televizyoncu
• 1964 – Michael Bennet, Amerikalı iş insanı, avukat ve politikacı
• 1964 – Roy Tarpley, Amerikalı profesyonel basketbolcu (ö. 2015)
• 1966 – Erdinç Erişmiş, Türk müzisyen, besteci ve yorumcu
• 1967 – Anna Nicole Smith, Amerikalı oyuncu (ö. 2007)
• 1969 – Sonia O’Sullivan, İrlandalı eski atlet
• 1970 – Édouard Philippe, Fransız siyasetçi
• 1972 – Paulo Figueiredo, Angolalı millî futbolcu
• 1972 – Jesper Strömblad, İsveçli müzisyen
• 1974 – apl.de.ap, Filipin asıllı Amerikalı şarkıcı ve yapımcı
• 1975 – Sigurd Wongraven, Norveçli müzisyen
• 1977 – Doğa Bekleriz, Türk manken, oyuncu ve sunucu
• 1977 – Fabio Grosso, İtalyan millî futbolcu
• 1978 – Mehdi Nafti, Tunuslu eski millî futbolcu
• 1979 – Chamillionaire, Amerikalı hip hop şarkıcısı ve söz yazarı
• 1979 – Hakan Hatipoğlu, Türk sutopu sporcusu, dizi oyuncusu ve sunucu
• 1980 – Stuart Taylor, İngiliz futbolcu
• 1982 – Leandro Barbosa, Brezilyalı basketbolcu
• 1982 – Pero Pejić, Hırvat futbolcu
• 1983 – Summer Rae, Amerikalı profesyonel güreşçi, model, aktris ve emekli Amerikan futbolcusu
• 1983 – Nelson Haedo Valdez, Paraguaylı millî futbolcu
• 1984 – Trey Songz, Amerikalı R&B şarkıcısı ve söz yazarı
• 1984 – Mary Elizabeth Winstead, Amerikalı oyuncu
• 1984 – Andrew Bogut, Avustralyalı basketbolcu
• 1985 – Álvaro Pereira, Uruguaylı futbolcu
• 1986 – Mouhamadou Dabo, Senegal asıllı Fransız futbolcu
• 1987 – Karen Gillan, İskoç aktris ve eski manken
• 1990 – Dedryck Boyata, Belçikalı futbolcu
• 1990 – Edis Görgülü, Türk şarkıcı, söz yazarı ve oyuncu
• 1992 – Adam Hicks, Amerikalı oyuncu
• 1995 – Chase Elliott, Amerikalı araba yarışçısı

Ölümler

• 741 – III. Gregorius, 731 yılından 741 yılına kadar Papalık yapmıştır (d. 690)
• 1290 – Kastilyalı Eleanor, I. Edward’ın ilk karısı olarak İngiltere Kraliçesi (d. 1241)
• 1667 – Jean de Thévenot, Fransız Doğu gezgini (d. 1633)
• 1680 – Gian Lorenzo Bernini, İtalyan Barok tarzında çalışan heykeltıraş (d. 1598)
• 1680 – Athanasius Kircher, Alman Cizvit papazı ve yazıbilimci (d. 1601)
• 1694 – Matsuo Bashō, Japonya’nın Edo dönemindeki şair (d. 1644)
• 1794 – Cesare Beccaria, İtalyan hukukçu, filozof, ekonomist ve edebiyatçı (d. 1738
• 1820 – Mütercim Âsım, Osmanlı yazar, mütercim ve ilim adamı (d. 1755)
• 1852 – Emmanuil Ksantos, Yunan tüccar (d. 1772)
• 1859 – Washington Irving, Amerikalı yazar (d. 1783)
• 1861 – Manuel Antônio de Almeida, Brezilyalı yazar (d. 1831)
• 1870 – Frédéric Bazille, Fransız izlenimci ressam (d. 1841)
• 1893 – Alexander Cunningham, İngiliz arkeolog ve ordu mühendisi (d. 1814)
• 1894 – Charles Thomas Newton, İngiliz arkeolog (d. 1816)
• 1914 – Johann Wilhelm Hittorf, Alman fizikçi (d. 1824)
• 1921 – Abdülbaha, Bahai dininin kurucusu Bahaullah’ın en büyük oğlu (d. 1844)
• 1930 – VI. Konstantin, 262. Ekümenik Patriği olarak görev yapmıştır (d. 1859)
• 1937 – Magnús Guðmundsson, İzlandalı politikacı (d. 1879)
• 1938 – William McDougall, İngiliz psikolog (d. 1871)
• 1939 – James Naismith, Kanadalı basketbol sporunun yaratıcısı, Amerikan Futbolu ve Kask’ın mucidi (d. 1861)
• 1945 – Dwight F. Davis, Amerikalı tenis oyuncusu ve politikacı (d. 1879)
• 1947 – Philippe Leclerc de Hauteclocque, II. Dünya Savaşı sırasında Fransız general (d. 1902)
• 1954 – Enrico Fermi, İtalyan fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi (d. 1901)
• 1960 – Richard Wright, Afrikalı-Amerikalı öykü, roman ve makale yazarı, şair (d. 1908)
• 1962 – Wilhelmina, 1890’dan 1948’deki feragatına kadar Hollanda Kraliçesi (d. 1880)
• 1964 – Jimmy McMullan, İskoç eski millî futbolcu ve teknik direktör (d. 1895)
• 1967 – Léon M’ba, bağımsız Gabon’un ilk devlet başkanı (d. 1902)
• 1968 – Enid Blyton, İngiliz yazar (d. 1897)
• 1976 – Rosalind Russell, Amerikalı aktris (d. 1907)
• 1988 – Nuri Boytorun, Türk güreşçi (d. 1908)
• 1992 – Sidney Nolan, Avustralyalı ressam (d. 1917)
• 1994 – Jeffrey Dahmer, Amerikalı seri katil (d. 1960)
• 1994 – Buster Edwards, Büyük Tren Soygunu’nda İngiliz suç çetesi elemanı olmuştu. Ayrıca boksör ve gece kulübü sahibi (d. 1931)
• 1995 – Aziz Çalışlar, Türk çevirmen, araştırmacı, denemeci ve tiyatro yazarı (d. 1942)
• 1995 – Rakım Çalapala, Türk gazeteci ve yazar (d. 1906)
• 2001 – Grigori Çuhray, Sovyet yönetmen ve senaryo yazarı (d. 1921)
• 2002 – Bülent Tanör, Türk akademisyen ve yazar (d. 1940)
• 2002 – Melih Cevdet Anday, Türk şair, tiyatro oyunu, roman, deneme ve makale yazarı (d. 1915)
• 2005 – Hatice Alptekin, Türk yazar (Ters Akıyordu Volga adlı kitabıyla beğeni kazanan) (d. 1923)
• 2010 – Leslie Nielsen, Kanadalı oyuncu ve komedyen (d. 1926)
• 2010 – Samuel T. Cohen, Amerikalı fizikçi ve nötron bombasını icat eden (d. 1921)
• 2013 – Danny Wells, Kanadalı film ve televizyon oyuncusu ve seslendirme sanatçısı (d. 1941)
• 2014 – Kirsten Lundsgaardvig, Danimarkalı ressam (d. 1942)
• 2015 – Gerry Byrne, İngiliz eski millî futbolcu (d. 1938)
• 2015 – Tahir Elçi, Kürt asıllı Türk hukukçu, aktivist ve Diyarbakır Baro Başkanı (d. 1966)
• 2015 – Doug Lennox, Kanadalı aktör, yazar ve radyo programcısı (d. 1938)
• 2016 – Ailton Canela, Eski Brezilyalı futbolcu (d. 1994)
• 2016 – Mateus Caramelo, Brezilyalı futbolcu (d. 1994)
• 2016 – Matheus Biteco, Brezilyalı eski futbolcu (d. 1995)
• 2016 – Dener, Brezilyalı eski futbolcu (d. 1991)
• 2016 – Gil, Brezilyalı eski futbolcu (d. 1987)
• 2016 – Josimar, Brezilyalı eski futbolcu (d. 1986)
• 2016 – Caio Júnior, Brezilyalı eski futbolcu ve teknik direktör (d. 1965)
• 2016 – Kempes, Brezilyalı eski futbolcu (d. 1982)
• 2016 – Filipe Machado, Brezilyalı eski futbolcu (d. 1984)
• 2016 – Arthur Maia, Brezilyalı eski futbolcu (d. 1992)
• 2016 – Marcelo, Brezilyalı eski futbolcu (d. 1991)
• 2016 – Ananias Eloi Castro Monteiro, Brezilyalı eski futbolcu (d. 1989)
• 2016 – Bruno Rangel, Brezilyalı eski futbolcu (d. 1981)
• 2016 – Cléber Santana, Brezilyalı eski futbolcu (d. 1981)
• 2016 – Mário Sérgio, Brezilyalı futbolcu ve teknik direktör (d. 1950)
• 2016 – Lucas Gomes da Silva, Brezilyalı eski futbolcu (d. 1990)
• 2016 – Guilherme Gimenez de Souza, Brezilyalı eski futbolcu (d. 1995)
• 2016 – Sérgio Manoel Barbosa Santos, Brezilyalı eski futbolcu (d. 1989)
• 2016 – Tiaguinho, Brezilyalı eski futbolcu (d. 1994)
• 2016 – Thiego, Brezilyalı eski futbolcu (d. 1986)
• 2017 – Şadiye, Mısırlı aktris ve şarkıcı (d. 1931)
• 2018 – Nicanor de Carvalho, Brezilyalı eski futbolcu (d. 1947)
• 2018 – Robert Morris, Amerikalı heykeltıraş, kavramsal sanatçı ve yazar (d. 1931)
• 2019 – Endel Taniloo, Eston heykeltıraş (d. 1923)
• 2019 – Pim Verbeek, Hollandalı futbolcu ve teknik direktör (d. 1956)
• 2020 – David Prowse, İngiliz oyuncu ve vücut geliştirici (d. 1935)
• 2021 – Mustafa Cengiz, Türk iş insanı, spor yöneticisi, eski bürokrat ve 37. Galatasaray Başkanı. (d. 1949)