Tarihte Bugün: Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kuruldu

1 Kasım, Miladi takvime göre yılın 305. (artık yıllarda 306.) günüdür. Yıl sonuna kadar kalan gün sayısı 60.

Demiryolu

• 1 Kasım 1899 Arifiye-Adapazarı şube hattı (8,5 km) açıldı.
• 1 Kasım 1922 Aydın Hattı şirket yöneticilerinin talebiyle İngiliz şirketine devredildi. Türk çalışanlar görevinde kaldı. Mudanya Mütarekesi’nden sonra TBMM İcra Vekilleri Heyetince yabancı şirketlerin demiryolları hatları devredilmeye başlandı. İzmir-Kasaba Hattı, Fransız şirkete devredildi.
• 1 Kasım 1924 TBMM açış konuşmasında Mustafa Kemal Paşa, “Demiryolu ve yol ihtiyacı ülkenin bütün ihtiyaçlarının başında kendisini hissettirmektedir. Medeniyetin bugünkü vasıtalarını bundan da Öte bugünkü telakkilerini demiryolu dışında yayabilmek imkânsızdır. Demiryolu mutluluk yoludur.” diye konuştu.
• 1 Kasım 1935 Atatürk TBMM’nin açılış konuşmasında “Doğu vilayetlerimizin belli başlı ihtiyacı, orta ve batı illerimize demiryollarla bağlanmaktır” dedi.
• 1 Kasım 1936 Yazıhan-Hekimhan (38 km) ve Tecer-Çetinkaya hattı (69 km) Simeryol İnşaat Şirketi tarafından yapıldı.
• 1 Kasım 1955 Eskişehir Meslek Okulu açıldı.

Olaylar

• 996 – Kutsal Roma İmparatoru III. Otto, Babenberg Hanedanı’nın egemenliğindeki Bavyera’nın Freising Psikoposluğu’na 8 km² arsa hibe etti. Avusturya, Ostarrîchi (doğu sınırı) denilen bu topraklarda doğmuştur.
• 1512 – Tavan resimleri Michelangelo tarafından dört yılda yapılan Sistine Şapeli ilk kez halka gösterildi.
• 1604 – Shakespeare’in Othello adlı eseri ilk kez Londra’da oynandı.
• 1755 – Lizbon Depremi: Portekiz’in başkenti olan Lizbon’da çok şiddetli bir deprem oldu. O deprem bir tsunami oluşturdu ve yaklaşık 90 bin kişi öldü.
• 1896 – National Geographic dergisi, ilk defa bir kadının çıplak göğüslerinin göründüğü bir fotoğraf yayımladı.
• 1897 – İtalyan profesyonel futbol takımı Juventus FC kuruldu.
• 1911 – Tarihteki ilk hava saldırısı gerçekleşti: (Trablusgarp Savaşı sırasında İtalya Krallığı tarafından Osmanlı İmparatorluğu’na karşı).
• 1912 – İzmir’in ilk kulübü Karşıyaka Muaresei Bedeniye Kulübü, yani bugünkü adıyla Karşıyaka Spor Kulübü kuruldu.
• 1918 – Ali Fethi Bey (Okyar), Minber gazetesini yayımlamaya başladı.
• 1920 – Yunanistan’da Venizelos Kabinesi düştü.
• 1922 – 623 yıl süren Osmanoğulları saltanatı, Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin kararıyla sona erdi.
• 1927 – Gazi Mustafa Kemal 2. kez cumhurbaşkanlığına seçildi.
• 1928 – Yeni Türk alfabesine ilişkin kanun Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde kabul edildi.
• 1934 – Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Paşa, “Bir ulusun yeni değişikliğinde ölçü, musikîde değişikliği kavrayabilmesidir. Bugün dinletilmeye yeltenilen musikî yüz ağartacak değerden çok uzaktır” dedi.
• 1939 – Suni döllenme yoluyla dünyaya gelen ilk tavşan basına tanıtıldı.
• 1954 – Cezayir’de Fransız işgaline karşı Ulusal Kurtuluş Cephesi (FLN) kuruldu ve Cezayir Bağımsızlık Savaşı başladı.
• 1955 – ABD havayolu şirketine ait DC-6 tipi bir yolcu uçağı Colorado yakınlarında infilak etti: 44 kişi öldü.
• 1956 – Macaristan Varşova Paktı’ndan çekildiğini açıkladı. Başbakan Imre Nagy Macaristan’ın tarafsız bir devlet olarak tanınmasını istedi.
• 1959 – Kongo’da beyaz karşıtı ayaklanmalar sonrası milliyetçi lider Patrice Lumumba tutuklandı.
• 1962 – Sovyetler, Mars’a ilk roketi fırlattı.
• 1967 – Rum polisi, Kıbrıs Türk toplumu liderlerinden Rauf Denktaş’ı Ada’ya gizlice girerken yakaladı ve tutukladı.
• 1968 – Aydınlık aylık dergi olarak, Doğu Perinçek ve Vahap Erdoğdu önderliğinde yeniden yayımlanmaya başladı.
• 1970 – Fransa’da bir dans salonunda çıkan yangın 144 gencin ölümüne yol açtı.
• 1971 – Hindistan’da kasırga; 5 bin kişi öldü, 1500 kişi evsiz kaldı.
• 1981 – Antigua ve Barbuda, Birleşik Krallık’tan bağımsızlığını kazandı.
• 1982 – Ataol Behramoğlu, Asya-Afrika Yazarlar Birliği’nin Lotus Edebiyat Ödülü’nü kazandı.
• 1983 – Millî İstihbarat Teşkilatı ile ilgili yeni bir yasal düzenlemeye gidilerek, 2937 sayılı “Devlet İstihbarat Hizmetleri ve Millî İstihbarat Teşkilâtı Kanunu” çıkarıldı.
• 1990 – Halkın Emek Partisi (HEP) milletvekilleri Mehmet Ali Eren ve Mahmut Alınak, Kürtçe konuşma ve yazmanın serbest bırakılmasını istediler.
• 1992 – Mesaj TV kuruldu.
• 1993 – Cumhuriyet tarihinin ilk Din Şûrası toplandı. Başbakan Tansu Çiller toplantıda başını örterek ayet okudu.
• 1993 – Maastricht Antlaşması yürürlüğe girdi; Avrupa Birliği resmen kurulmuş oldu.
• 1996 – NTV Televizyonu kuruldu.
• 1998 – Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kuruldu.
• 1999 – Türkiye İşçi Partili 7 gencin katledilmesi sanıklarından Ünal Osmanağaoğlu ve Bünyamin Adanalı yedişer kez idam cezasına çarptırıldı. Aynı davada, Haluk Kırcı da 7 kez idam cezası almıştı.
• 2001 – Çin’in Ukrayna’dan satın aldığı Varyag gemisi İstanbul Boğazı’ndan geçti.
• 2007 – Birleşmiş Milletler’in Genel Kurul toplantısında alınan bir kararla, 2008 yılında başlamak üzere, tüm dünyada otizm konusunda farkındalık yaratmak ve sorunlara çözüm bulmak amacıyla, her yıl 2 Nisan tarihi Dünya Otizm Farkındalık Günü olarak kabul edildi.
• 2008 – TRT Çocuk yayına başladı.
• 2010 – Numan Kurtulmuş liderliğinde Halkın Sesi Partisi (HAS Parti) kuruldu.
• 2014 – Irak Şam İslam Devleti’ne (IŞİD) karşı verdiği direnişe destek olmak amacıyla Avrupa Birliği Türkiye Yurttaş Komisyonu (EUTCC) ve Peace Camping inisiyatifi tarafından yapılan IŞİD’e karşı, “Kobani ve insanlık için küresel seferberlik” çağrısıyla 1 Kasım “Dünya Kobani günü” olarak ilan edildi.
• 2015 – Türkiye’de 26. dönem milletvekili seçimleri yapıldı. Seçim sonuçları: AK Parti %49,50 (317 milletvekili), CHP %25,32 (134 milletvekili), MHP %11,90 (40 milletvekili), HDP %10,76 (59 milletvekili), diğer partiler ise %2,52 oranlarında oy alarak sayılarında milletvekili çıkartmıştır.

Doğumlar

• 1339 – IV. Rudolf, 1358’den ölümüne kadar Avusturya dükü (ö. 1365)
• 1607 – Georg Philipp Harsdörffer, Alman şair ve çevirmen (ö. 1658)
• 1636 – Nicolas Boileau, Fransız şair ve eleştirmen (ö. 1711)
• 1704 – Paul Daniel Longolius, Alman ansiklopedist (ö. 1779)
• 1757 – Antonio Canova, Venedikli heykeltıraş (ö. 1822)
• 1762 – Spencer Perceval, İngiliz hukukçu ve devlet adamı (ö. 1812)
• 1778 – IV. Gustav Adolf, İsveç kralı (ö. 1837)
• 1831 – Harry Atkinson, Yeni Zelandalı siyasetçi (ö. 1892)
• 1839 – Gazi Ahmed Muhtar Paşa, Osmanlı sadrazamı (ö. 1919)
• 1878 – Carlos Saavedra Lamas, Arjantinli akademisyen, politikacı ve Nobel Barış Ödülü sahibi (ö. 1959)
• 1880 – Alfred Lothar Wegener, Alman yerbilimci (ö. 1930)
• 1881 – Ludwik Rajchman, Polonyalı bakteriyolog
• 1887 – Ayşe Sultan, Osmanlı Sultanı II. Abdülhamit’in kızı (ö. 1960)
• 1889 – Philip Noel-Baker, İngiliz devlet adamı ve 1959 Nobel Barış Ödülü sahibi (ö. 1982)
• 1911 – Donald Kerst, Amerikalı fizikçi ve akademisyen (ö. 1993)
• 1911 – Henri Troyat, Fransız yazar ve tarihçi (ö. 2007)
• 1918 – Ken Miles, İngiliz spor otomobil yarış mühendisi ve sürücüsü (ö. 1996)
• 1919 – Russell Bannock, Kanadalı savaş pilotu ve yazar (ö. 2020)
• 1920 – Walter Matthau, Amerikalı oyuncu ve Oscar ödülü sahibi (ö. 2000)
• 1921 – Harald Quandt, Alman sanayici (ö. 1967)
• 1922 – George S. Irving, Amerikalı oyuncu ve seslendirme sanatçısı (ö. 2016)
• 1923 – Victoria de los Ángeles, İspanyol opera sanatçısı ve soprano (ö. 2005)
• 1923 – Sergey Mikaelyan, Sovyet-Rus film yönetmeni ve senarist (ö. 2016)
• 1924 – Süleyman Demirel, Türk siyasetçi, devlet adamı ve Türkiye Cumhuriyeti’nin 9. Cumhurbaşkanı (ö. 2015)
• 1926 – Betsy Palmer, Amerikalı oyuncu (ö. 2015)
• 1930 – Andrew N. Schofield, İngiliz zemin mekaniği mühendisi ve Cambridge Üniversitesi’nde geoteknik mühendisliği profesörü
• 1932 – Al Arbour, Kanadalı buz hokeyi oyuncusu, koç ve yönetici (ö. 2015)
• 1934 – Umberto Agnelli, İtalyan girişimci ve siyasetçi Fiat’ın kurucusu (ö. 2004)
• 1935 – Gary Player, Güney Afrikalı golfçü
• 1935 – Edward Said, Amerikalı edebiyat eleştirmeni (ö. 2003)
• 1936 – Katsuhisa Hattori, Japon klasik besteci ve hukukçu (ö. 2020)
• 1939 – Hıncal Uluç, Türk gazeteci ve yazar
• 1940 – Barry Sadler, Amerikalı asker, yazar ve müzisyen (ö. 1989)
• 1942 – Larry Flynt, Amerikalı yayımcı (ö. 2021)
• 1942 – Marcia Wallace, Amerikalı karakter oyuncusu, komedyen ve bilgi yarışması sunucusu (ö. 2013)
• 1943 – Jacques Attali, Fransız ekonomist, yazar ve siyasetçi
• 1943 – Salvatore Adamo, İtalyan-Belçikalı şarkıcı
• 1943 – Alfio Basile, Arjantinli millî futbolcu ve teknik direktör
• 1943 – Bobby Heenan, Amerikalı emekli profesyonel güreş menajeri ve yorumcu (ö. 2017)
• 1944 – Meltem Mete, Türk sinema oyuncusu
• 1944 – Refik el-Hariri, Lübnan Başbakanı
• 1947 – Jim Steinman, Amerikalı besteci, şarkıcı, söz yazarı, müzik yapımcısı ve oyun yazarı (ö. 2021)
• 1948 – Bill Woodrow, Britanyalı heykeltıraş
• 1948 – Hans Aabech, Danimarkalı millî futbolcu (ö. 2018)
• 1948 – Manola Robles, Şilili gazeteci (ö. 2021)
• 1949 – Zeynep Aksu, Türk sinema ve dizi oyuncusu
• 1949 – David Foster, Kanadalı müzisyen, kayıt yapımcısı, besteci, şarkı yazarı ve aranjör
• 1949 – Michael Griffin, Amerikalı fizikçi
• 1950 – Robert B. Laughlin, Amerikalı fizikçi, akademisyen ve Nobel Fizik Ödülü sahibi
• 1951 – Fabrice Luchini, Fransız oyuncu
• 1957 – Lyle Lovett, Amerikalı country şarkıcısı-söz yazarı ve aktör
• 1958 – Charles Kaufman, Amerikalı film yapımcısı, senarist ve yönetmen
• 1958 – Erkan Can, Türk sinema, dizi oyuncusu ve yapımcı
• 1959 – Susanna Clarke, Britanyalı roman yazarı
• 1959 – Valeria Cavalli, İtalyan aktris ve model
• 1960 – Tim Cook, Amerikalı şirket yöneticisi
• 1961 – Anne Donovan, Amerikalı eski basketbolcu ve antrenör
• 1961 – Kenan Kalav, Türk dizi ve sinema oyuncusu
• 1962 – Anthony Kiedis, Amerikalı müzisyen
• 1962 – Helene Udy, Amerikalı oyuncu
• 1963 – Rick Allen, İngiliz müzisyen
• 1963 – Billy Gunn, Amerikalı profesyonel güreşçi
• 1963 – Mark Hughes, Galli eski futbolcu ve teknik direktör
• 1966 – Jeremy Hunt, İngiliz siyasetçi
• 1967 – Tina Arena, Avustralyalı şarkıcı, sunucu ve müzik yapımcısı
• 1971 – Sibel Bilgiç, Türk pop müzik şarkıcısı
• 1972 – Toni Collette, Avustralyalı aktris ve şarkıcı
• 1972 – Jenny McCarthy, Amerikalı aktris, model, televizyon sunucusu, radyo yayıncısı, yazar ve aşı karşıtı aktivist
• 1973 – Aishwarya Rai, Hint sinema oyuncusu
• 1978 – Danny Koevermans, Hollandalı futbolcu
• 1979 – Milan Dudić, Sırp eski millî futbolcu
• 1980 – Bilgin Defterli, Türk kadın millî futbolcu
• 1981 – Twana Amin, Kürt yazar, çevirmen ve gazeteci
• 1984 – Miloš Krasić, Sırp eski futbolcu
• 1986 – Penn Badgley, Amerikalı oyuncu
• 1986 – Ksenija Balta, Estonyalı heptatlet, uzun atlamacı ve kısa mesafe koşucusu
• 1987 – Meeri Koutaniemi, Finlandiyalı fotoğrafçı ve gazeteci
• 1994 – James Ward, İngiliz futbolcu
• 1996 – Lil Peep, Amerikalı söz yazarı, rapçi ve model (ö. 2017)
• 1996 – Yoo Jeong-yeon, Güney Koreli şarkıcı

Ölümler

• 1463 – David, 1459 yılından 1461 yılına kadar Trabzon İmparatorluğu’nun son imparatoru (d. 1408)
• 1496 – Filippo Buonaccorsi, İtalyan hümanist ve yazar (d. 1437)
• 1597 – Edward Kelley, İngiliz Rönesans okültist (d. 1555)
• 1629 – Hendrick ter Brugghen, Hollandalı ressam (d. 1588)
• 1700 – II. Carlos, İspanya Kralı (d. 1661)
• 1804 – Johann Friedrich Gmelin, Alman doğa bilimci, böcek bilimci ve botanikçi (d. 1748)
• 1865 – John Lindley, İngiliz bitki bilimci ve orkidolog (d. 1799)
• 1894 – III. Aleksandr, Rus Çarı (d. 1845)
• 1903 – Theodor Mommsen, Alman tarihçi (d. 1817)
• 1907 – Alfred Jarry, Fransız oyun yazarı, romancı ve şair (d. 1873)
• 1927 – Florence Mills, Afrikalı-Amerikalı kabare oyuncusu, şarkıcı, komedyen ve dansçı (d. 1896)
• 1932 – Tadeusz Makowski, Polonyalı ressam (d. 1882)
• 1936 – Mehmet Esat Işık, Türk askeri hekim (d. 1865)
• 1939 – Kálmán Darányi, Macaristan başbakanı (d. 1886)
• 1954 – John Lennard-Jones, İngiliz matematikçi (d. 1894)
• 1955 – Dale Carnegie, Amerikalı yazar, kişisel gelişimci ve iletişim uzmanı (d. 1888)
• 1956 – Şabtay Levi, Hayfa’nın ilk Yahudi belediye başkanı (d. 1876)
• 1958 – Yahya Kemal Beyatlı, Türk yazar, siyasetçi ve diplomat (d. 1884)
• 1959 – Halide Pişkin, Türk tiyatro oyuncusu (d. 1906)
• 1968 – Yorgo Papandreu, Yunan siyasetçi (d. 1888)
• 1972 – Ezra Pound, Amerikalı şair (d. 1885)
• 1974 – Lajos Zilahy, Macar yazar (d. 1891)
• 1982 – James Broderick, Amerikalı oyuncu (d. 1927)
• 1982 – Sait Naci Ergin Türk siyasetçi (d. 1908)
• 1982 – King Vidor, Amerikalı film yönetmeni (d. 1894)
• 1993 – Severo Ochoa, İspanyol-Amerikalı doktor ve biyokimyager (d. 1905)
• 1996 – Junius Richard Jayewardene, Sri Lankalı siyasetçi (d. 1905)
• 1999 – İlita Daurova, Sovyet pilot (d. 1919)
• 2000 – George Armstrong, İngiliz futbolcu ve teknik direktör (d. 1944)
• 2002 – Ekrem Akurgal, Türk arkeolog ve bilim insanı (d. 1911)
• 2005 – Michael Piller, Amerikalı film yapımcısı ve senarist (d. 1948)
• 2006 – Adrienne Shelly, Amerikalı oyuncu, senarist ve film yönetmeni (d. 1966)
• 2007 – Paul Tibbets, Amerikalı asker ve pilot (Hiroşima’ya atom bombası atan Enola Gay adlı B-29 Superfortress tipi uçağın pilotu) (d. 1915)
• 2008 – Jacques Piccard, İsviçreli mühendis (d. 1922)
• 2008 – Yma Sumac, Peru asıllı Amerikalı soprano (d. 1922)
• 2011 – Cahit Aral, Türk siyasetçi ve eski Sanayi ve Ticaret Bakanı (d. 1927)
• 2014 – Wayne Static, Amerikalı müzisyen (d. 1965)
• 2015 – Günter Schabowski, Alman siyasetçi (d. 1929)
• 2015 – Rudolf Scheurer, emekli Alman futbol hakemi
• 2015 – Fred Thompson, Amerikalı siyasetçi, hukukçu ve oyuncu (d. 1942)
• 2016 – Tina Anselmi, İtalyan siyasetçi (d. 1927)
• 2016 – Pocho La Pantera, Arjantinli tören ustası ve aktör (d. 1950)
• 2016 – Bap Kennedy, Kuzey İrlandalı müzisyen (d. 1962)
• 2017 – Brad Bufanda, Amerikalı oyuncu (d. 1983)
• 2017 – Pablo Cedrón, Arjantinli aktör ve senarist (d. 1958)
• 2017 – Vladimir Makanin, Rus yazar (d. 1937)
• 2018 – Carlo Giuffrè, İtalyan tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu ve tiyatro yönetmeni (d. 1928)
• 2018 – Ken Swofford, Amerikalı oyuncu, yazar ve seslendirme sanatçısı (d. 1933)
• 2019 – Rudy Boesch, Amerikan Donanması askeri personeli ve televizyon sunucusu (d. 1928)
• 2019 – Ary Kara, Brezilyalı siyasetçi ve spor yöneticisi (d. 1942)
• 2019 – Rina Lazo, Guatemalalı-Meksikalı kadın ressam (d. 1923)
• 2019 – Miguel Olaortúa Laspra, Perulu Roma Katolik din adamı ve piskopos (d. 1962)
• 2019 – Johannes Schaaf, Alman aktör, yapımcı ve tiyatro yönetmeni (d. 1933)
• 2020 – Carol Arthur, Amerikalı aktris (d. 1935)
• 2020 – Rachel Caine, Amerikalı kadın romancı (d. 1962)
• 2020 – Yalçın Granit, Türk eski basketbolcu, antrenör, idareci ve gazeteci (d. 1932)
• 2020 – Eddie Hassell, Amerikalı aktör (d. 1990)
• 2020 – Burhan Kuzu, Türk hukukçu ve siyasetçi (d. 1955)
• 2020 – Nikolay Maksyuta, Rus siyasetçi (d. 1947)
• 2020 – Nicole McKibbin, Amerikalı rock şarkıcısı ve söz yazarı (d. 1978)
• 2021 – Semra Dinçer, Türk oyuncu ve senarist (d. 1965)

Tatiller ve özel günler

• Azizler Günü