Tarihte Bugün: İstanbul Süleymaniye’de Tarihi Siyavuş Paşa Konağı Yandı

22 Mayıs, Miladi takvime göre yılın 142. (artık yıllarda 143.) günüdür. Yıl sonuna kadar kalan 223 gün vardır.

Demiryolu

• 22 Mayıs 1971 Ankara-Kayaş çift hat işletmeye açıldı.

Olaylar

• MÖ 334 – Büyük İskender’in orduları, III. Darius’u Granikos Savaşı’nda yendi.
• 1176 – Selahaddin Eyyubi’ye Halep’te suikast girişimi.
• 1766 – Büyük İstanbul Depremi olarak adlandırılan deprem meydana geldi. 4000’den fazla kişi öldü.
• 1927 – Çin’in Xining vilayetinde deprem: Yaklaşık 200.000 ölü.
• 1929 – Şair Yahya Kemal Beyatlı, Madrid Elçiliği’ne atandı.
• 1931 – İstanbul şampiyonu Fenerbahçe, Yunanistan şampiyonu Olimpiakos’u 1-0 yendi.
• 1932 – Ağrı ayaklanmalarına katılan 34 kişi hakkında idam kararı verildi.
• 1942 – Meksika, II. Dünya Savaşı’nda müttefiklere katıldı.
• 1947 – ABD Başkanı Harry Truman, Türkiye’ye yapılacak yardımı imzaladı. Yardımı, ABD Dışişleri Bakanı Marshall’ın kontrol edeceği açıklandı. Aynı gün, General Oliver başkanlığındaki ABD heyeti, Türkiye’ye yapılacak askeri yardımı görüşmek üzere yurda geldi.
• 1950 – Demokrat Parti’nin 14 Mayıs’taki seçimlerden galibiyetle çıkmasıyla; Adnan Menderes, 19. Türkiye Hükûmeti’ni kurarak Başbakan oldu.
• 1950 – İsmet İnönü’nün Cumhurbaşkanlığı süresinin bitmesi ve Celâl Bayar’ın Cumhurbaşkanı seçilmesi.
• 1956 – 1200 kişilik İstanbul Bayrampaşa Cezaevi’nin temeli atıldı.
• 1958 – İstanbul Süleymaniye’de tarihi Siyavuş Paşa Konağı yandı.
• 1960 – Büyük Şili Depremi: Richter ölçeğine göre 9.5 büyüklüğündeki depremde, 4000 ile 5000 arasında insan öldü. Bugüne kadar ölçülmüş en şiddetli depremdir.
• 1960 – Haberleşmeye sansür koyan Ankara Sıkıyönetim Komutanlığı, beş kişinin bir araya gelerek dolaşmasını yasakladı.
• 1961 – İstanbul Belediyesi’nin düzenlediği Türk filmleri yarışmasında, Memduh Ün’ün yönettiği Kırık Çanaklar filmi, en iyi film seçildi.
• 1962 – Türk Kadınlar Birliği Kongresi olaylı geçti. Günseli Özkaya Başkan seçildi.
• 1963 – AC Milan, Şampiyon Kulüpler Kupası’nı kazandı.
• 1963 – İstanbul Sıkıyönetim Komutanlığı, Hürriyet, Milliyet, Akşam ve Tercüman gazetelerini kapattı.
• 1968 – Fransa’da sol muhalefetin, Hükûmetin görevden alınması istemi, 11 oy farkla reddedildi. Sendikalar; Hükûmet ve işveren sendikalarıyla görüşme isteklerini bildirdi. Meclis göstericilere af çıkardı. Paris’te Daniel Cohn-Bendit’in oturma izninin geri alınmasına karşı gösteri yapıldı.
• 1971 – Bingöl’de meydana gelen 6.7 büyüklüğündeki depremde 878 kişi öldü.
• 1972 – İsrail Başkonsolosu Efraim Elrom, bir apartman dairesinde öldürülmüş olarak bulundu. Elrom, 16 Mayıs 1971’de kısa adı THKP-C olan Türkiye Halk Kurtuluş Partisi-Cephesi militanlarınca kaçırılmıştı.
• 1972 – Orhan Kemal Roman Armağanı ödülünü, Yılmaz Güney aldı.
• 1972 – Richard Nixon, Sovyetler Birliği’ni ziyaret eden ilk ABD Başkanı oldu.
• 1979 – Türkiye’de 12 Eylül 1980 Darbesi’ne Giden Süreç (1979- 12 Eylül 1980): Sağ görüşlü militan Ahmet Kerse, sol görüşlü bakkal Battal Türkaslan’ı 6-7 el ateş ederek öldürdü.
• 1980 – Sovyetler Birliği’nin Afganistan’ı işgaline karşı çıkmak amacıyla, Moskova Olimpiyatları’nı protesto eden ABD’nin çağrısına uyan Bakanlar Kurulu, Türkiye’nin de olimpiyatlara katılmaması yönünde karar aldı.
• 1987 – 216 sanıklı MHP davası sonuçlandı. 52 kişiyi öldürdükleri, 29 kişiyi de öldürmeye teşebbüs ettikleri belirlenen sanıklardan; 11’i idam, 2’si ömür boyu, 16’sı ise otuz altışar yıl hapis cezasına çarptırıldı.
• 1988 – Galatasaraylı futbolcu Tanju Çolak, ligde attığı 39 golle Metin Oktay’ın 38 gollük rekorunu kırdı.
• 1989 – Siirt’in Şeyhömer mevkiinde, aralarında yabancı uyrukluların da bulunduğu 12 terörist ölü olarak ele geçirildi.
• 1990 – Kuzey Yemen ve Güney Yemen birleşerek Yemen Cumhuriyeti adını aldı.
• 1990 – Microsoft, Windows 3.0’ü piyasaya sürdü.
• 1991 – Nazım Hikmet Kültür ve Sanat Vakfı kuruldu.
• 1995 – Gözaltına alındıktan sonra kendisinden haber alınamayan Rıdvan Karakoç’un cesedi, Beykoz ormanlarında bulundu.
• 1997 – Anayasa Mahkemesi, Demokratik Barış Hareketi’nin (DBH’nin) kapatılma istemini reddetti.
• 1998 – Bolivya’da 6,6 şiddetinde deprem meydana geldi. 100’den fazla kişi öldü.
• 2000 – Birleşik Arap Emirlikleri’nin başkenti Abu Dabi’de, sadece kadınlara hizmet edecek dev bir alışveriş merkezi kuruldu.
• 2007 – Ankara, Ulus’ta meydana gelen patlama sonucunda; 5 kişi öldü, 60 kişi de yaralandı.
• 2008 – TBMM Genel Kurulu’nda, üniversite bulunmayan dokuz ilde; devlet, İstanbul’da da iki vakıf üniversitesi kurulmasını öngören kanun tasarısı kabul edildi. Böylece Türkiye’de üniversitesiz il kalmadı.
• 2010 – CHP’nin 33. Olağan Kurultayı’nda Kemal Kılıçdaroğlu, 1246 delegenin oyu ile CHP Genel Başkanlığı’na resmen aday gösterildi.
• 2010 – Dubai’den gelen Hindistan Havayolları’na ait Boeing 737 tipi bir yolcu uçağı, Karnataka eyaletindeki Mangalore hava alanına inişe geçtiği sırada pisti ıskalayarak, hava alanının yakınındaki vadiye düştü. Uçaktaki 166 kişiden 8 kişi yaralı olarak kurtuldu.
• 2011 – 64. Uluslararası Cannes Film Festivali’nde Altın Palmiye ödülünü, Hayat Ağacı (The Tree of Life) filmiyle Terrence Malick kazandı. Festivalde, Bir Zamanlar Anadolu’da filmiyle yönetmen Nuri Bilge Ceylan ve Bisikletli Çocuk (Le gamin au vélo) filmiyle Jean-Pierre ve Luc Dardenne, Büyük Ödülü paylaştı.
• 2017 – İngiltere’nin Manchester şehrinde, Amerikalı şarkıcı Ariana Grande’nin Manchester Arena’da verdiği konserin ardından Libya asıllı Britanyalı Salman Abedi tarafından saldırı düzenlendi. Saldırı sonucu 23 kişi öldü, 59 kişi yaralandı.
• 2020 – Pakistan’da yolcu uçağı düştü: 97 kişi öldü.^[1]

Doğumlar

• 1770 – Elizabeth, Kral III. George ve Kraliçe Charlotte’un yedinci çocuğu ve üçüncü kızı (ö. 1840)
• 1772 – Ram Mohan Roy, Hinduizmin önemli reformcusu ve Brahmo Samaj’ın kurucusu (ö. 1833)
• 1808 – Gerard de Nerval, Fransız şair ve yazar (Romantizmin öncüsü) (ö. 1855)
• 1813 – Richard Wagner, Alman opera bestecisi (ö. 1883)
• 1844 – Mary Cassatt, Amerikalı ressam (ö. 1926)
• 1859 – Sir Arthur Conan Doyle, İskoç yazar (ö. 1930)
• 1885 – Giacomo Matteotti, İtalyan sosyalist lider (ö. 1924)
• 1891 – Johannes R. Becher, Alman siyasetçi ve şair (ö. 1958)
• 1892 – Alfonsina Storni, modernist dönemde tanınmış Latin Amerikalı yazar (ö. 1938)
• 1894 – Friedrich Pollock, Alman sosyal bilimci ve filozof (ö. 1970)
• 1895 – Agop Dilâçar, Türk dilleri üzerine uzmanlaşmış Türk dilbilimci (ö. 1979)
• 1895 – Nahid Sırrı Örik, Türk roman, hikâye ve oyun yazarı (ö. 1960)
• 1901 – Mehmet Emin Buğra, Uygur siyasetçi ve yazarı (ö. 1965)
• 1907 – Carl H. Fischer, Amerikalı bitki bilimci (ö. 2005)
• 1907 – Georges Remi Hergé, Belçikalı çizer (çizgi roman karakteri Tenten’in yaratıcısı) (ö. 1983)
• 1907 – Laurence Olivier, İngiliz sinema ve tiyatro oyuncusu (ö. 1989)
• 1912 – Herbert Brown, İngiltere doğumlu Amerikalı kimyager (ö. 2004)
• 1919 – Paul Vanden Boeynants, Belçikalı politikacı (ö. 2001)
• 1920 – Thomas Gold, Avusturyalı astrofizikçi (ö. 2004)
• 1924 – Charles Aznavour, Ermeni asıllı Fransız şarkıcı, söz yazarı, oyuncu ve diplomat (ö. 2018)
• 1925 – Jean Tinguely, İsviçreli ressam, deneysel sanatçı ve heykeltıraş (ö. 1991)
• 1926 – Elek Bacsik, Macar-Amerikalı bir caz gitaristi ve keman sanatçısı
• 1927 – George Olah, Macar-Amerikalı kimyager (ö. 2017)
• 1930 – Harvey Milk, Amerikalı politikacı ve LGBT aktivisti (ö. 1978)
• 1933 – Gül Gülgün, Türk sinema, dizi ve tiyatro oyuncusu (ö. 2014)
• 1940 – Ergün Uçucu, Türk tiyatro, sinema, dizi oyuncusu ve seslendirme sanatçısı (ö. 2019)
• 1942 – Peter Bongartz, Alman oyuncu
• 1942 – Theodore Kaczynski, Amerikalı matematikçi, anarşist teorisyen ve eylemci
• 1943 – Betty Williams, Kuzey İrlandalı barış gönüllüsü (d. 2020)
• 1946 – George Best, Kuzey İrlandalı futbolcu (ö. 2005)
• 1950 – Michio Ashikaga, Japon futbolcu
• 1953 – Cha Bum-kun, Koreli futbolcu ve antrenör
• 1959 – Morrissey, İngiliz şarkıcı ve müzisyen
• 1960 – Yegane Asker kızı Ahundova, Azeri piyanist, besteci ve öğretmen
• 1960 – Hideaki Anno, Japon animatör, yönetmen ve oyuncu
• 1962 – Brian Pillman, Amerikalı profesyonel güreşçi (ö. 1997)
• 1968 – İgor Ledyahov, Rus futbolcu
• 1970 – Ayberk Pekcan, Türk oyuncu (ö. 2022)
• 1970 – Naomi Campbell, Britanyalı model
• 1970 – Brody Stevens, Amerikalı tanınmış stand-up komedyen ve oyuncu (ö. 2019)
• 1972 – Anna Belknap, Amerikalı oyuncu
• 1973 – Nikolaj Lie Kaas, Danimarkalı oyuncu
• 1973 – Danny Tiatto, Avustralyalı futbolcu
• 1974 – Arseniy Yatsenyuk, Ukraynalı siyasetçi, ekonomist ve hukukçu
• 1975 – Salva Ballesta, İspanyol eski millî futbolcu
• 1976 – Daniel Erlandsson, İsveçli müzisyen ve Arch Enemy grubunun davulcusu
• 1978 – Ginnifer Goodwin, Amerikalı oyuncu
• 1978 – Katie Price, İngiliz şarkıcı ve manken
• 1979 – Maggie Q, Amerikalı aktris ve model
• 1980 – Nazanin Boniadi, İran kökenli İngiliz-Amerikan dizi ve sinema oyuncusu
• 1980 – Lucy Gordon, İngiliz manken ve oyuncu (ö. 2009)
• 1981 – Daniel Bryan, Amerikalı profesyonel güreşçi
• 1981 – Bassel Hartabil, Suriyeli-Filistinli açık kaynak yazılım geliştirici (ö. 2015)
• 1981 – Jürgen Melzer, eski Avusturyalı profesyonel tenis oyuncusu
• 1982 – Erin McNaught, Avustralyalı manken
• 1982 – Apolo Ohno, Amerikalı kısa kulvar sürat patencisi
• 1983 – Lina Ben Mhenni, Tunuslu kadın aktivist, blog yazarı, eğitimci ve dilbilimci (ö. 2020)
• 1984 – Didier Ya Konan, Fildişi Sahilili eski millî futbolcu
• 1984 – Dustin Moskovitz, Amerikalı İnternet girişimcisi
• 1985 – Tranquillo Barnetta, İtalyan asıllı İsviçreli eski futbolcu
• 1986 – Thanduyise Khuboni, Güney Afrikalı futbolcu
• 1986 – Tatyana Volosojar, Rusya ve Ukrayna adına yarışmış buz patenci
• 1987 – Novak Đoković, Sırp tenisçi
• 1987 – Rômulo Souza Orestes Caldeira, Brezilyalı futbolcu
• 1987 – Arturo Vidal, Şilili millî futbolcu
• 1990 – Danick Snelder, Hollandalı hentbolcu
• 1991 – Jared Cunningham, Amerikalı profesyonel basketbol oyuncusu
• 1991 – Kentin Mahé, Fransız hentbolcu
• 1991 – Joel Obi, Nijeryalı futbolcu
• 1991 – Suho, Güney Koreli şarkıcı
• 1994 – Joseph Attamah, Ganalı futbolcu
• 1994 – Athena Manukyan, Ermeni asıllı Yunan şarkıcı
• 1995 – Nazlıcan Ölçek, Türk basketbolcu

Ölümler

• 192 – Dong Zhuo, Çin’de Geç Han Hanedanı döneminde yaşamış siyasetçi ve savaş ağası (d. 139)
• 337 – I. Konstantin (Büyük Konstantin), Roma İmparatoru (d. 272)
• 748 – Genshō, Japonya’nın geleneksel veraset düzenine göre 44. hükümdarıdır (d. 683)
• 1067 – X. Konstantinos, 1059-1067 yılları arasında tahtta kalan Bizans imparatoru
• 1068 – Go-Reizei, Japonya’nın geleneksel veraset düzenine göre 70. imparatoru (d. 1025)
• 1540 – Francesco Guicciardini, İtalyan tarihçi, diplomat ve devlet adamı (d. 1483)
• 1545 – Şir Şah, Surî Hanedanlığı’nın kurucusu ve ilk hükümdarı (d. 1473)
• 1667 – VII. Alexander, Papa (d. 1599)
• 1859 – II. Ferdinando, İki Sicilya’nın kralı (d. 1810)
• 1864 – Aimable Pélissier, Fransız general (d. 1794)
• 1868 – Julius Plücker, Alman fizikçi, matematikçi ve akademisyen (d. 1801)
• 1873 – Alessandro Manzoni, İtalyan şair ve romancı (d. 1785)
• 1880 – Heinrich von Gagern, Almanya’nın birleşmesi’ni savunan devlet adamı (d. 1799)
• 1885 – Victor Hugo, Fransız yazar (d. 1802)
• 1898 – Edward Bellamy, Amerikalı sosyalist yazar (d. 1850)
• 1912 – Şair Eşref, Türk şair ve kaymakam (d. 1847)
• 1939 – Jiří Mahen, Çekoslovak şair, romancı, oyun ve deneme yazarı (d. 1882)
• 1945 – Walter Krüger, Alman SS subayı (d. 1890)
• 1946 – Karl Hermann Frank, Alman Nazi subayı (d. 1898)
• 1955 – Nene Hatun, Türk kadın kahraman (1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı’nda) (d. 1857)
• 1960 – İbrahim Çallı, Türk ressam (d. 1882)
• 1967 – Langston Hughes, Amerikalı şair ve yazar (d. 1902)
• 1969 – Semyon Aralov, Sovyet asker, devlet adamı ve devrimci (d. 1880)
• 1972 – Margaret Rutherford, İngiliz tiyatro, televizyon ve sinema oyuncusu (d. 1892)
• 1982 – Cevdet Sunay, Türk asker ve devlet adamı (d. 1899)
• 1983 – Albert Claude, Belçikalı biyolog ve Nobel Tıp veya Fizyoloji Ödülü sahibi (d. 1899)
• 1984 – Valeriy Voronin, Sovyet futbolcu (d. 1939)
• 1984 – Karl-August Fagerholm, Finlandiya Başbakanı (d. 1901)
• 1985 – Alister Hardy, İngiliz deniz biyoloğu; zooplankton ve deniz ekosistemi uzmanı (d. 1896)
• 1990 – Rocky Graziano, Amerikalı boksör (d. 1922)
• 1997 – Alfred Hershey, Amerikalı biyolog (d. 1908)
• 2004 – Richard Biggs, Amerikalı aktör (d. 1960)
• 2010 – Martin Gardner, Amerikalı matematik ve fen yazarı (d. 1914)
• 2012 – Janet Carroll, Amerikalı oyuncu (d. 1940)
• 2014 – Matthew Cowles, Amerikalı oyuncu ve yazar (d. 1944)
• 2016 – Adolf Born, Çek ressam, karikatürist ve çizgi film yapımcısı (d. 1930)
• 2016 – Leonorilda Ochoa, Meksikalı oyuncu ve komedyen (d. 1937)
• 2017 – William Carney, Amerikalı siyasetçi (d. 1942)
• 2017 – Oscar Fulloné, Arjantinli teknik direktör ve eski futbolcu (d. 1939)
• 2017 – Nick Hayden, Amerikalı profesyonel motosiklet yarışçısı (d. 1981)
• 2017 – Dina Merrill, Amerikalı oyuncu (d. 1923)
• 2017 – Mickey Roker, Amerikalı caz müzisyeni (d. 1932)
• 2017 – Zbigniew Wodecki, Polonyalı şarkıcı, müzisyen, besteci, aktör ve TV sunucusu (d. 1950)
• 2018 – Alberto Dines, Brezilyalı ödüllü gazeteci ve yazar (d. 1932)
• 2018 – Júlio Pomar, Portekizli ressam (d. 1926)
• 2018 – Philip Roth, Amerikalı yazar ve Pulitzer Ödülü sahibi (d. 1933)
• 2019 – Judith Kerr, Alman-İngiliz çevirmen ve yazar (d. 1923)
• 2019 – Sultan Ahmed Şah, Malezya Pahang Eyaleti Sultanı (d. 1930)
• 2020 – Ashley Cooper, Avustralyalı tenisçi (d. 1936)
• 2020 – Mory Kanté, Gineli şarkıcı, kora müzisyeni ve söz yazarı (d. 1950)
• 2020 – Luigi Simoni, İtalyan eski futbolcu ve teknik direktör (d.1939)
• 2020 – Jerry Sloan, Amerikalı profesyonel eski basketbolcu ve basketbol baş antrenörü (d. 1942)
• 2021 – Anna Maria Cecchi, İtalyan kadın yüzücü (d. 1943)
• 2021 – Robert Marchand, 100. yaş üstü Fransız bisikletçi ve sendikacı (d. 1911)
• 2021 – Y. C. Simhadri, Hint akademisyen ve yönetici (d. 1941)
• 2022 – József Duró, Macar millî futbolcu ve teknik direktör (d. 1966)
• 2022 – Joe Hawke, Yeni Zelandalı siyasetçi (d. 1940)
• 2022 – Muhammed İbrahim Kadri, Afgan güreşçi (d. 1938)
• 2022 – Lee Lawson, Amerikalı tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu (d. 1941)
• 2022 – Peter Lambert Wilson, Amerikalı anarşist yazardır (d. 1945)